İnsanlarda Üreme ,Büyüme ve Gelişme:
İnsanlarda erkek üreme organı sperm üretirken,dişi üreme organı yumurta üretir. Bir yumurta ile bir spermin birleşmesiyle bebek oluşmaya başlar. Erkek üreme hücresi olan sperm,dişi üreme hücresi olan yumurtaya göre daha küçük bir yapıya sahiptir. Spermin yapısı,baş kısmı,orta kısım ve kuyruk olmak üzere 3 kısımdan oluşur. Yumurta sperme göre daha büyüktür. Sperm hareketli iken yumurta hareketsizdir. Spermin hareket etmesini kuyruk kısmı sağlar. Bir yumurta hücresi,hücre zarı,stoplazma ve çekirdekten meydana gelir. Yumurta hücreleri insan vücudundaki en büyük hücrelerdir.
Sperm adı verilen erkek üreme hücreleri testislerde üretilir. Testislerde oluşturularak olgunlaşan spermler,sperm kanalı ile dışarı atılır. Bu salgı bezleri,spermin dışarı atılmasını kolaylaştıran salgıları üretir. Dişi üreme hücreleri olan yumurta hücreleri,dişinin yumurtalıklarında oluşturularak depolanır. Yumurta ve sperm annenin yumurta kanalında buluşarak gelişmeye başlar. Bu buluşmanın olabilmesi için yumurtalıklarda üretilen yumurta hücrelerinin yumurta kanalına girmesi gerekir.
Döl yatağından annenin vücudunun dışına uzanan esnek bir kanal vardır. Döl yolu adı verilen bu kanal sayesinde spermler annenin döl yatağı ve yumurta kanalında ilerleyerek yumurta ile buluşur. Sperm ve yumurtanın buluşması ile döllenme gerçekleşir. Yumurta kanalında birleşerek gelişimine başlayan yumurta ve sperm,embriyoyu meydana getirir. Embriyo daha sonra döl yatağının yumuşak bir yastığa benzeyen duvarlarına tutunarak gelişimini burada devam ettirir. Embriyonun büyüyüp gelişmesi sonucunda bebek meydana gelir. Bebek doğana kadar döl yatağında kalır.
Üreme,bir canlının(organizmanın) canlılığını sürdürmesi için gerekli değildir. Canlı,üreme hücreleri olmadan da yaşamını devam ettirebilir. Üreme olayıyla canlılar sadece nesillerinin devamını sağlar.
Çocukluktan Ergenliğe Geçiş:
İnsanlar bebeklikten başlayarak yetişkin bir birey oluncaya kadar sürekli bir değişme ve gelişme yaşarlar. Boyları uzar,kiloları artar. İnsanların değişim ve gelişimlerini bebeklikten itibaren fotoğraflarına bakarak görebiliriz. İnsanların gelişim dönemleri şöyle sıralanabilir. Bebeklik dönemi,çocukluk dönemi,ergenlik dönemi,yetişkinlik dönemi ve yaşlılık dönemi.
Ergenlik dönemi:
Ergenlik döneminde bireyin vücudu,ruhsal durumu,duyguları,anne baba ve arkadaşlarıyla olan ilişkilerinde değişimler meydana gelir.
Ergenlik,çocukluktan erişkinliğe geçişin yaşandığı çok önemli bir dönemdir. Bu dönem ortalama 11 yaşında başlar ve 20 yaşına kadar devam eder. Ergenlik sürecinde kız ve erkeklerde birçok bedensel ve ruhsal değişiklikler meydana gelir. Bu değişiklikler ergenliğe geçiş döneminde salgılanan hormonların etkisiyle gerçekleşir. Ergenli döneminde yaşanan ruhsal ve bedensel değişimler insanlardaki normal gelişim sürecinin bir parçasıdır. Ergenlik döneminin özellikle ilk yıllarında yaşanan bedensel değişimler bedenimize yabancılık çekmemize ve utanmamıza sebeb olabilir. Ancak unutmamalıyız ki bedenimizde gözlemlediğimiz tüm değişimler insanlarda gözlemlenen gelişim sürecinin doğal bir sonucudur. Bu değişimler çocukluktan yetişkinliğe geçiş yapıldığını gösterir.
Bedensel değişimlerin yanı sıra,özellikle ergenliğin ilk dönemlerinde duygusal dalgalanmalara da sık rastlanır. Ergenlik dönemindeki bir kişi bir gün kendini keyifli hissederken ertesi gün keyifsiz ve sıkıntılı hissedebilir. Bu çok normaldir.
Ergenlik Dönemindeki Kişinin Özellikleri:
1.Kendini bir gün mutlu hissederken ertesi gün sıkıntılı hissedebilir.
2.Sık sık başkalarını eleştirir.
3.Ebeveynleriyle(anne ve babasıyla) sorunlar yaşayabilir.
4.Kimsenin kendisini anlamadığını düşünebilir.
5.Kendini huzursuz hissedebilir.
6.Zaman zaman içine kapanabilir. Sorun gibi algılanan bu olaylar unutulmamalıdır ki gelişimin doğal bir sonucudur.
Ergenlik Döneminin Sağlıklı Geçirilmesi İçin Yapılması Gerekenler:
1.Kişi arkadaşlarıyla düşüncelerini paylaşmalı ve onları dinlemelidir.
2.Kişi ailesiyle,arkadaşlarıyla sağlıklı iletişim kurmalıdır.
3.Boş zamanlarını iyi değerlendirmelidir.
4.Sosyal etkinliklere katılmalıdır.
5.Kişi spor yapmalı,hobilerine zaman ayırmalıdır.
6.Gerektiğinde uzman bir kişiden psikolojik destek almalıdır.
|
