Bir cisme etki eden iki ya da daha fazla kuvvetin yaptığı etkiyi tek başına yapabilen kuvvete bileşke kuvvet ya da net kuvvet denir. Bileşke kuvvet R ile net kuvvet ise Fnet ile gösterilir.
Bileşke kuvveti oluşturan kuvvetlere bileşen kuvvetler ya da bileşenler denir. Bileşen kuvvetler F1, F2, … ile gösterilir.
▪ Bir cisme iki ya da daha fazla kuvvet etki ediyorsa cisim daima bileşke kuvvetin doğrultusunda ve yönünde hareket eder.
a) Aynı Doğrultulu ve Aynı Yönlü Kuvvetlerin Bileşkesi :
Aynı doğrultulu ve aynı yönlü kuvvetlerin bileşke kuvvetinin büyüklüğü, kuvvetlerin büyüklüklerinin toplamına eşittir. Bir cisme uygulanan kuvvetin büyüklüğünün arttırılması için cisme uygulanan kuvvetlerle aynı yönlü kuvvetler uygulanır.
Bileşke Kuvvetin Elemanları :
1- Uygulama Noktası : Kuvvetlerin uygulama noktası ile aynı.
2- Yönü : Kuvvetlerin yönü ile aynı.
3- Büyüklüğü (Şiddeti) : Kuvvetlerin büyüklüklerinin toplamına eşit.
4- Doğrultusu : Kuvvetlerin doğrultusu ile aynı.
-
|
(*)
|
F1
|
F2
|
R (Fnet)
|
|
Doğrultu
|
Doğu–Batı
|
Doğu–Batı
|
Doğu–Batı
|
|
Yön
|
Doğu
|
Doğu
|
Doğu
|
|
Büyüklük
|
F1
|
F2
|
F1 + F2
|
ÖRNEKLER :
1- Halat çekme oyununda takımdaki her bir kişi birbirleri ile aynı yönlü ve doğrultulu kuvvet uygularlar.
2- Bir aracı harekete geçirmek isteyen kişiler birbirleri ile aynı yönlü kuvvet uygularlar.
3- Bir masayı itmeye veya çekmeye çalışan iki kişi birbirleri ile aynı yönlü kuvvet uygularlar.
4- At arabasını çeken iki at (veya kağnıyı çeken öküzler) birbirleri ile aynı yönlü kuvvet uygularlar.
b) Aynı Doğrultulu ve Zıt Yönlü Kuvvetlerin Bileşkesi :
Aynı doğrultulu ve zıt yönlü kuvvetlerin bileşke kuvvetinin büyüklüğü, kuvvetlerin büyüklüklerinin farkına eşittir. Bir cisme uygulanan kuvvetin büyüklüğünün azaltılması için cisme uygulanan kuvvetlere zıt yönlü kuvvetler uygulanır.
Bileşke Kuvvetin Elemanları :
1- Uygulama Noktası : Kuvvetlerin uygulama noktası ile aynı.
2- Yönü : Büyük kuvvet yönünde.
3- Büyüklüğü (Şiddeti) : Kuvvetlerin büyüklüklerinin farkına eşit.
4- Doğrultusu : Kuvvetlerin doğrultusu ile aynı.
-
|
(*)
|
F1
|
F2
|
R (Fnet)
|
|
Doğrultu
|
Doğu–Batı
|
Doğu–Batı
|
Doğu–Batı
|
|
Yön
|
Batı
|
Doğu
|
Doğu
|
|
Büyüklük
|
F1
|
F2
|
F2 – F1
|
ÖRNEKLER :
1- Halat çekme oyununda iki takım birbirlerine aynı doğrultulu fakat zıt yönlü kuvvetler uygularlar.
2- Bilek güreşi yapan iki kişi birbirlerine zıt yönlü kuvvet uygularlar.
3- Köpeğini çekmeye çalışan çocuk ve köpek birbirlerine zıt yönlü kuvvet uygularlar.
|
