|
M.Ö. Önemli Tarihler |
|
|
M.Ö.4241 |
Olayların kesin olarak tarihlendiği ilk yıl. Bunu olanaklı kılan Mısır takvimi olmuştur |
|
M.Ö. c. 2630 |
İmhotep, Mısır Firavunu Coser`e hekimbaşı olur. |
|
M.Ö. c. 1000 |
Çinlilerin gökbilim alanında bildikleriyle ilgili ilk kayıtlar. |
|
M.Ö. c. |
700 Eski bir Hint tıp metni olan Ayurueda`nın ilk derlenişi. |
|
MÖ. c. 600 |
Miletoslu Thales, doğada olup bitenler için ussal açıklamalar bulmaya çalışır. |
|
M.Ö. 551. |
Çinli filozof Konfüçyüs doğar |
|
M.Ö. c. 500 |
Pythagoras, evrende sayıların ve uyumun gizemli önemini irdeler. |
|
M.Ö. c. 450 |
Daha sonra büyük bir doktor olacak olan Hippokrates, Kos (İstanköy) adasında doğar. |
|
M.Ö. 399 |
Yunanlı filozofların en önemlilerinden Sokrates`in ölümü. |
|
M.Ö. 387 |
Filozof Platon, Atina`da Akademia`yı kurar |
|
M.Ö. c. 335 |
Aristoteles, doğa tarihiyle ve evrenin yapısıyla ilgili önemli bilimsel kitaplar kaleme alır. |
|
M.Ö.287 |
Matematikçi ve mucit Arkhimedes doğar. |
|
M.S. Önemli Tarihler |
|
|
150 |
Ptolemaios, yıldızlarla gezegenlerin hareketleri hakkındaki Almagest`i yazar. |
|
161 |
Yunanlı anatomici Galenos, daha sonra ünlü bir doktor olacağı Roma`ya yerleşir. |
|
c. 600. |
Orta Amerika`da Maya uygarlığı gelişir |
|
813. |
Bağdat`ta gökbilim okulu kurulur |
|
c. 854 oğar. |
Arap simyacı Ebubekir Razi (Rhazes) d |
|
965 |
Optik konusundaki çalışmalarıyla ünlü Arap fizikçi İbnülheysem (Alhazen) doğar. |
|
1253 |
Matematik ve bilim dersleri veren Robert Grosseteste`in ölümü. |
|
1264 |
Aquinolu Thomas, Hıristiyan düşüncesini Aristoteles`in öğretisiyle uzlaştırır. |
|
1267 |
Roger Bacon, geleneksel Hıristiyan eğitimine karşı çıkar. |
|
1452. |
Mucit ve sanatçı Leonardo da Vinci doğar |
|
1527. |
Paracelsus, Basel Üniversitesi`nde profesör olur |
|
1543 |
Copernicus, gezegenlerin Dünya`nın etrafında değil, Güneş`in etrafında döndüğünü ortaya atan kuramını yayımlar. Andreas Vesalius, insan anatomisiyle ilgili yeni bir elkitabı çıkarır. |
|
1551 |
Conrad von Gesner, hayvan krallığıyla ilgili dev incelemesini yayımlamaya başlar. |
|
1574 |
Tycho Brahe, gökyüzünü gözlemek için Hven adasında bir gözlemevi kurar. |
|
1596. |
Matematikçi ve filozof Rene Descartes doğar |
|
1610 |
Galileo Galilei, teleskop kullanarak yaptığı gökbilimsel keşifleri konu alan Yıldızların Habercisi`ni yayımlar. |
|
1616. |
William Harvey, kan dolaşımı konusunda dersler verir |
|
1618 |
Johannes Kepler, gezegenlerin Güneş`in çevresinde çizdikleri elips biçimindeki yörüngeleri betimleyen yasaları yayımlar. |
|
1627 |
Francis Bacon`un, bilimin toplum içindeki önemli rolüyle ilgili etkili düşünceler içeren Yeni Atlantis`inin yayımlanışı. |
|
1632 |
Galileo, lki Büyük Dünya Sistemi Hakkında Diyalog`u yayımlar. |
|
1642 |
Galileo ölür. Isaac Newton doğar |
|
1644 |
Descartes`ın en önemli bilimsel çalışması Felsefenin İlkeleri`nin yayımlanışı. |
|
1661 |
Robert Boyle, Kuşkucu Kimyager başlıklı kitabında, maddenin minik yuvarlardan oluştuğunu ileri sürer. |
|
1662. |
Londra`da Kraliyet Derneği kurulur |
|
1665 |
Robert Hooke`un, mikroskop yardımıyla çizilmiş ayrıntılı çizimler içeren Micrographia`sının yayımlanışı. |
|
1666 |
Paris`te, Academie Royale des Science kurulur |
|
1682 |
Edmond Halley, daha sonra kendi adıyla anılacak bir kuyrukluyıldızın yörüngesini çizip betimler. |
|
1687 |
Newton`un, evrensel çekim yasalarını formülleştirdiği Principia başlıklı kitabının yayımlanışı. |
|
1703 |
Newton, Kraliyet Derneği`nin başkanlığına getirilir ve 1727`de ölümüne dek bu görevde kalır. |
|
1704 |
Newton, mercekler ve ışık hakkındaki, Optik başlıklı kitabını yayımlar. John Ray, 17 000 bitkiyi içeren sınıflandırmasını tamamlar |
|
1705 |
Francis Hauksbee, vakumlubir küreyi sürterek anlık, parlak elektrik ışıkları elde eder. |
|
1729. |
Stephen Gray, elektriği büyük uzaklıklara iletir |
|
1745 |
Elektrik depolayan bir alet olan Leiden şişesinin bulunuşu. |
|
1748 |
Georges de Buffon, 36 cilt tutan, doğa tarihi incelemesini tamamlar. |
|
1752 |
Benjamin Franklin, yıldırımın elektrikten kaynaklandığını gösterir. |
|
1753 |
Carl Linnaeus, yeni, ikiterimli bitki sınıflandırma sistemini yayımlar. |
|
1756 |
Joseph Black, kimyasal maddelerin ısıtılmasıyla elde edilebilen "sabit hava"yı bulur. |
|
1774 |
Joseph Priestley, bugün bizim oksijen olarak bildiğimiz gazı ayrıştırır ve ona "flojistonlu hava" adını verir. |
|
1775 |
Abraham Werner, Freiberg`te bir madencilik okulu kurar ve yavaş yavaş, yerbilimsel değişmeyle ilgili "Neptün" kuramını geliştirir. |
|
1779 |
Antoine Lavoisier, "flojistonlu hava"nın varlığını kanıtlar ve ona yeni bir ad vererek "oksijen" der. |
|
1787 |
Caroline Herschel, gökbilime yaptığı katkılardan dolayı sarayın takdirini kazanır. |
|
1789 |
Lavoisier`nin, 33 elementi sıraladığı ve bu elementlerin adlandırılması ile ilgili modern sistemi sunduğu Kimyasal Adlandırma Yöntemi`nin yayımlanışı. |
|
1791 |
Luigi Galvani, kurbağalarla yaptığı elektrik deneylerinin sonuçlarını yayımlar. |
|
1795 |
James Hutton`ın kitabı Yer Kuramı, Kitab-ı Mukaddes`te yaradılış konusunda söylenenleri sorgular. Yerbilimsel değişikliklerin, Kitab-ı Mukaddes`te söylenenlerin tersine, milyonlarca yılda meydana geldiğini ileri sürer. |
|
1796 |
Edward Jenner, bir çocuğu çiçek hastalığına karşı aşılar. 1799 Alessandro Volta, ilk elektrik bataryasını yapar |
|
1808 |
John Dalton`un kitabı Yeni Kiınya Felsefesi Sisteıni, atom kuramı hakkında önemli ve yeni fikirler ortaya atar. |
|
1809 |
Jean de Lamarck, canlı varlıklardaki değişmeyle ilgili açıklamasını yayımlar. Bu açıklamada, sonradan kazanılmış özelliklerin kalıtsal olarak aktarılabileceğini ileri sürer. |
|
1820 |
Hans Oersted, elektrik akımının pusulanın iğnesi üzerinde manyetik etki yarattığını gösterir. |
|
1824 |
Justus von Liebig, Almanya`da, Gissen`de kendi araştırma laboratuvarını kurar. |
|
1831 |
Charles Lyell, Londra King`s College`da profesörlüğe atanır. Charles Darwin, HMS Beagle ile yolculuğuna başlar. Michael Faraday, hareketli bir mıknatıstan elektrik akımı elde eder. |
|
1843 |
Ada Lovelace matematik çalışmasını yayımlar. |
|
1858 |
Alfred Wallace`ın doğal seçilim hakkındaki elyazmaları Darwin`in eline ulaşır. |
|
1859 |
Darwin, evrim kuramlarını içeren, Türlerin Kökeai`ni yayımlar. |
|
1867 |
Joseph Lister, antiseptikler kullanılarak mikrop kapmaların azaltılabileceğini gösterir. |
|
1868 |
Gregor Mendel, bezelye bitkileriyle yaptığı, modern genetik kuramının temellerini oluşturan araştırmalarını bitirir. |
|
1869 |
Dimitriy Mendeleyev, Periyodik Çizelge`yi hazırlar. |
|
1871 |
Darwin, evrim konusundaki ikinci kitabı lnsanıa Türeyişi`ni yayımlar |
|
1872 |
James Maxwel, Faraday`ın elektrik kuramlarını sayıya dökmek için cebir denklemleri kullanır. |
|
1882. |
Robert Koch, kolera virüsünü bulur |
|
1885 |
Louis Pasteur, bir dizi aşı yaparak, kuduz bir köpek tarafından ısırılmış bir çocuğun yaşamını kurtarır. |
|
1886 |
Heinrich Hertz, radyo dalgalarının varlığını gözler önüne seren araştırmalarına başlar. |
|
1888 |
Sophia Krukovsky, Prix Bordin`i kazanır |
|
1895 |
Wilhelm Röntgen, X-ışınlarını bulur. |
|
1896 |
Antoine Becquerel, uranyumun radyoaktif olduğunu bulur. |
|
1900 |
1905 Albert Einstein, Özel Görelilik kuramı da içinde olmak üzere, üç bilimsel yazı yayımlar.Max Planck "kuantumlanan enerji" fikrini ortaya |
|
1910 |
Thomas Morgan`ın sirkesinekleriyle yaptığı deneyler, Mendel`in kalıtımla ilgili düşüncelerini doğrular. |
|
1911 |
Marie Curie, radyoaktiflik konusunda kendi başına yaptığı çalışmalardan dolayı Nobel Ödülü alır; böylece de bu ödülü iki kez alan ilk kişi olur. Ernest Rutherford, atomun merkezinde bir çekirdek olduğunu gösterir. |
|
1913 |
Niels Bohr, hidrojen atomu için yeni bir model önerir |
|
1915 |
Alfred Wegener, kıta kayması kuramını yayımlar. |
|
1919 |
Einstein, Genel Görelilik konusundaki yazısını yayımlar. |
|
1923 |
Edwin Hubble, bizimkinin ötesindeki gökadaların varlığını kanıtlar. |
|
1927 |
Georges Lemaître, evrenin sürekli genişlediği düşüncesini ortaya atar. |
|
1928 |
Bugün penisilin dediğimiz bir oluşumun bakterileri öldürmesi Alexander Fleming`in dikkatini çeker. |
|
1929 |
Hubble, gökadaların birbirlerinden uzaklaştığını gösterir. Bu da Büyük Patlama kuramına temel oluşturur. |
|
1948 |
Hermann Bondi ve Thomas Gold evrenle ilgili Durağan Durum kuramını ortaya atar. |
|
1953 |
Francis Crick ile James Watson DNA molekülünün yapısını keşfeder. |
|
1963 |
Yerbilimsel deneyler Wegener`in düşüncelerini doğrular ve levha tektoniği kuramı yerleşir. |
|
1964 |
Robert Wilson ile Arno Penzias uzayda radyo parazitleri saptarlar. Bunların, Büyük Patlama`nın yankısı olduğu düşünülür. |
|
|
|
|
|
|
|
Kaynak: Arkhimedes`ten Einstein`a Bilim Adamları, Tubitak Popüler Bilim Kitapları |
