Canlıların
Sınıflandırılması
Doğada canlı çeşitliliğinin fazla
oluşu, canlıların tanımlanmasını zorlaştırmaktadır. Araştırmacılar, canlıları
daha kolay tanımlayabilmek için gruplandırırlar. Bu gruplandırmayı yaparken
canlıların hareketlerini, vücut yapılarını, akrabalık ilişkilerini, beslenme ve
çoğalma şekillerini dikkate alırlar. Bu gruplandırma
sınıflandırma olarak adlandırılır.
Bilim insanları temelde canlıları bitkiler, hayvanlar, mantarlar, mikroskobik
canlılar olarak sınıflandırırlar.
Hayvanlar bitki ve diğer hayvanları yiyerek
beslenir. Besinlerini diğer canlılardan elde eder.
Bilim insanları yaptıkları çeşitli araştırmalar sonucunda hayvanları
gruplandırırken iskelet bulundurma özelliklerine göre onları iki gruba ayırmayı
tercih etmişlerdir.
Buna göre vücutlarında kemik ve kıkırdaktan oluşan bir iskelet yapısı bulunan
canlıları omurgalı hayvanlar, bulunmayan canlıları ise omurgasız hayvanlar
olarak adlandırmışlardır.
Karada ve suda yaşayan birçok omurgasız hayvan vardır. Omurgasız
hayvanlar; süngerler, sölentereler, solucanlar, yumuşakçalar, eklembacaklılar ve
derisi dikenliler olarak gruplandırılmıştır.
Omurgalı hayvanlar en gelişmiş canlı grubudur. Omurgalı hayvanlar;
balıklar, kurbağalar,
sürüngenler, kuşlar ve memeliler olmak üzere beş ayrı grupta incelenirler.
Bitkiler güneş ışığını kullanarak kendi
besinlerini kendileri yapar.
Bitkiler genel olarak çiçeksiz ve çiçekli bitkiler olmak üzere ikiye ayrılır.
Çiçeksiz bitkiler, basit yapılı bitkilerdir. Genellikle nemli yerlerde
(göl, bataklık, nemli toprak) ve ağaç gövdelerinde yaşarlar. Su yosunu, kara
yosunu ve eğrelti otu çiçeksiz bitkilere örnek olarak verilebilir.
Çiçekli bitkiler ise çiçeksiz bitkilere göre daha gelişmiş bir yapıya
sahiptir. Kök, gövde, yaprak ve çiçekten oluşurlar. Çam, papatya, elma ve kiraz
çiçekli bitkilere örnek olarak verilebilir
Mantarlar bitki gibi görünse de bitki
grubunda yer almaz. Mantarlar, kendi besinini üretemeyen basit yapılı
canlılardır. Şapkalı, küf, maya ve parazit mantarları olmak üzere dört çeşittir.
Küf mantarları, canlı kalıntılarını çürüterek yaşar. Açıkta kalan ekmek
parçası, peynir, kesil-
miş meyveler gibi çeşitli besinlerin üzerinde görülürler.
Mikroskobik canlılar yalnızca mikroskopla
görülebilecek canlılardır.
Çevremizde, çıplak gözle bakıldığında
göremeyeceğimiz kadar küçük canlılar vardır. Bu canlıları ancak mikroskop
denilen araçlar yardımıyla büyüterek görebiliriz. Bilim insanları, çıplak gözle
göremediğimiz bu canlıları genel olarak mikroskobik canlılar başlığı altında
incelemektedir.
Mikroskobik canlılar; suda, havada, toprakta ve diğer canlıların vücutlarında
yaşayabilirler.
Kaynak: MEB ders kitapları
|
