Herhangi bir cismin görülebilmesi için o cismin ya ışık kaynağı olması ya da ışık kaynağı tarafından aydınlatılmış olması ve cisimden çıkan ya da yansıyan ışınların göze gelmesi gerekir.
Işık kaynağı olan cisimler ürettiği ışığı doğrudan etrafına yayarlar. Cisimden çıkan ışınlar doğrudan göze geliyorsa cismin kendisi görülür ve görülen bu cisim ışık kaynağıdır. Işık kaynağı olan cisimlerin yaydığı ışık görülmez. Sadece kendileri ve çarptıkları cisimlerin parlaklıkları yani aydınlanmaları görülür.
Işık kaynağı olmayan cisimler üzerine düşen ışık ışınlarını yansıtırlar. Işık kaynağı olmayan cisimlerin görülebilmesi için, ışık kaynağından o cisim üzerine ışık ışınlarının düşmesi ve ışık ışınlarının cisimde düzgün veya dağınık yansımaya uğradıktan sonra göze gelmesi gerekir. Işık kaynağından çıkan ışık ışınlarını alarak yansıtan ve görünür hale geçen cisimlere aydınlatılmış cisim denir.
Işık kaynağı olmayan cisimlerin görülmesinin nedeni farklı yüzeylerde gerçekleşen düzgün ve dağınık yansıma olaylarıdır. Düzgün ve dağınık yansıma olayları nedeniyle cisimler daha parlak veya daha mat görünürler. Cisimlerin daha parlak veya mat görünmesinin nedeni, ışığı yansıtma özelliklerinden kaynaklanır. Üzerine düşen ışığı fazla yansıtan cisimler parlak, az yansıtan cisimler mat görünürler. Hiç yansıtmayan cisimler siyah renkli görünürler.
a) Cisimlerin Görülmesi İle İlgili Örnekler :
1-) Güneş ışınları bütün uzaya ulaştığı halde bu ışınların kendileri görülmez fakat ay veya diğer gezegenler gibi gök cisimlerine çarpınca fark edilir.
2-) Ay, ışık kaynağı olmadığı halde Güneş`ten aldığı ışığı yansıtarak Dünya`ya ulaştırdığı için görünür.
3-) Sisli havalarda araba farları yanınca ışık demeti görülür. Bunun nedeni, su damlacıklarından oluşan sisin, araba farından çıkan ışık ışınlarını geri yansıtmasıdır.
4-) Yağmurun ardından Güneş ışığı görünür hale gelir. Bunun nedeni, Güneş ışınlarının yağmurun ardından su damlacıklarından ya da toz zerreciklerinden yansıyarak göze gelmesidir.
5-) Gece sokağa çıkıldığında açık renkli kıyafetler giyilmesinin nedeni daha iyi görülmek içindir.
6-) Gece ıslak asfalt yolda araba kullanmak, karşıdan gelen araçların lambalarından çıkan ışık ışınlarını göze yansıtacağı için daha zordur.
7-) Sayfaları parlak kâğıtlı kitabı okumak, üzerine düşen ışınlar düzgün yansımaya uğrayacağı ve göze fazla ışık geleceği için daha zordur. Saman kâğıtlı kitapta dağınık yansıma sonucu ışınlar her yöne gider ve göze fazla ışık gelmesi engellenir.
8-) Karanlık bir ortamda herhangi bir madde yokken bu ortama düşürülen ışık ışınları görülmez yani ortam aydınlanmaz. Bunun nedeni, ışığın yansımasını sağlayacak madde bulunmamasıdır. Karanlık ortamda çeşitli cisimler varken maddesel ortam oluşturur ve bu cisimler görünür. Bunun nedeni, cisimlerin ışığı yansıtarak göze gelmesini sağlamasıdır.
9-) Trafik levhaları yansıtıcı yüzeyler ile kaplanır ve yüksekliği, araç farlarının ışığını tekrar sürücüye yansıtacak şekilde ayarlanır.
|
