AY`IN HAREKETLERİ
Ay`ın Dünya ve Güneş`ten çok küçük olduğunu, Dünya`dan bakıldığında yaklaşık olarak Güneş`le aynı büyüklükte göründüğünü öğrendik. Çünkü Ay, Dünya`ya en yakın gök cismidir. Bu yüzden diğer gök cisimlerinden büyükmüş gibi gözükür.
Bulutsuz gecelerde Ay`ı değişik şekillerde görebiliriz. Ay`ı görebildiğimize göre Ay`dan gözümüze ışık gelmektedir. Oysa Ay bir ışık kaynağı değildir. Size göre Ay`dan gelen ışığın kaynağı nedir?
 Dünya`mız gibi Ay`ın da hareketleri vardır.
1. Kendi etrafında döner.
2. Dünya`nın etrafında dolanır.
3. Dünya ile birlikte Güneşin etrafında dolanır.
Alican Gözlem Yapıyor…
 Meraklı Alican Ay`ın evrelerini merak etmiş. Her akşam oturup teleskopuyla Ay`ı gözlemlemiş.
Günler birbirini takip etmiş. Ay`ı hep farklı şekillerde gözlemlediği için Ay`ın farklı evrelerinin olduğunu anlamış.
Ama bu gözleminde bir şey dikkatini çekmiş. Her gece ayın hep gülen yüzünü görüyormuş. Bir gün bile Ay`ın arka tarafını görememiş. Bunun nedenini araştırmaya karar vermiş.
Ay da Dünya gibi kendi etrafında döner. Ay`ın kendi etrafındaki bir tur dönme süresi ile Dünya etrafındaki bir tur dolanma süresi birbirine eşittir. Bu süre 28 gündür. Bu zamanların eşit olması nedeniyle Ay`ın hep aynı yüzü görülür. Arka yüzü hiçbir zaman görünmez. İki arkadaş yüz yüze durduğunuzu düşünün. Arkadaşınız kendi etrafında dönerken aynı zamanda sizin etrafınızda dolansın. Çevrenizde dolanıp bir tur attığında yüzünün yine size dönük olması bu durum ile aynıdır.
Ay`ın ışığını Güneş`ten aldığını öğrenmiştik. Bazen Ay`ı göremeyebiliriz. Eğer Ay`ın Dünya`ya bakan tarafı güneş ışığını almıyorsa onu gözlemleyemeyiz.
Ay`ın görünümleri, 28 günlük dönme hareketi süresince değişen ve tekrarlanan doğa olayıdır.
Dünya`dan bakıldığında Ay`ın Dünya çevresindeki dolanım süresince, görünümünde düzenli değişmeler vardır. Ay`ın görünüşünde belirli aralıklarla tekrarlanan bu değişikliklere Ay`ın evreleri adı verilir. Ay`ın dört ana evresi vardır:
Ay`ın evreleri; Dünya`nın kendi çevresindeki hareketi ile, Ay`ın Dünya etrafındaki dolanımı sonucu oluşur.
6.sayfadaki resimde, Güneş`in Dünya ve Ay`ı nasıl aydınlattığını görüyorsunuz. Resmi inceleyiniz.
Defalarca Ay`a bakmışsınızdır. Peki gördüğünüz şekiller aşağıdaki şekillere benziyor muydu?
Öğrendiğiniz evrelerin şekillerini gösteriniz. Hangi şekil hangi evreyi temsil ediyor?
Ay`ın bu dört ana evresinin dışında farklı şekillerin de olduğunu görüyoruz. Bu ara evrelerin isimleri şekillerinden de anlaşılacağı gibi hilal evresi ve şişkin evredir. Yukarıdaki şekil üzerinde bu evreleri de gösterebilir misiniz?
Dünyamızın şekli nasıldır?
Dünyamızın yuvarlak olduğunu nasıl ispatlarız?
|
Dünya`mız gibi Ay`ın da hareketleri vardır.
Meraklı Alican Ay`ın evrelerini merak etmiş. Her akşam oturup teleskopuyla Ay`ı gözlemlemiş.
