Bir cisme hiçbir kuvvet uygulanmıyorsa ya da cisme uygulanan kuvvetlerin bileşkesi sıfırsa cisim başlangıçtaki hareketine aynen devam eder (cisim o andaki hareket durumunu aynen korur). Cisim başlangıçta duruyorsa durmaya, başlangıçta hareket halinde ise sabit süratli hareket yapmaya devam eder. Cismin bu özelliğine yani bir cismin hareketine devam etme isteğine eylemsizlik denir.
Eylemsizlik, cisimlerin kütlesine göre değişir. Kütlesi büyük olan cisimlerin eylemsizlikleri fazla, kütlesi küçük olan cisimlerin eylemsizlikleri azdır.
Eylemsizlik bir kuvvet değildir. Sadece cismin hareket durumunu koruma isteğidir.
ÖRNEKLER :
1- Dururken aniden harekete geçen araçtaki yolcuların geriye doğru yatmalarının sebebi eylemsizlik prensibine göre hareketlerine devam etme isteğidir.
2- Hareket halindeyken aniden fren yapan araçtaki yolcuların öne doğru gitmelerinin sebebi eylemsizlik prensibine göre hareketlerine devam etme isteğidir.
3- Hareket halindeki araçtan (otobüsten) atlayan kişinin yere dokunduğu anda öne doğru gitmesinin sebebi eylemsizlik prensibine göre hareketine devam etme isteğidir.
4- Asansörde yukarı doğru çıkılırken asansörün aniden durması halinde, yukarı doğru çıkma hissinin doğmasının sebebi eylemsizlik prensibine göre hareketine devam etme isteğidir.
5- Kitaba, üzerinde silgi varken vurulması halinde kitap hareket eder ama silgi eski konumunda kalır. Bunun sebebi silginin eylemsizlik prensibine göre hareketine devam etme isteğidir.
6- Araçlardaki emniyet kemerinin kullanılmasının nedeni yolcuların eylemsizlik prensibine göre hareketine devam etme isteğini önlemek içindir.
7- Kütlesi büyük olan tır ile kütlesi küçük olan bisiklet bir duvara veya insana çarptığı anda eylemsizlik prensibine göre hareketlerine devam etmek isterler. Fakat kütlesi büyük olan cismin eylemsizliği daha fazla olduğu için tır çarptığı anda daha fazla zarar verir.
|
