MİTOZ BÖLÜNME
HÜCRE BÖLÜNMESİ NEDİR?
Belirli bir büyüklüğe ulaşan hücrelerden, yeni hücrelerin oluşmasına "hücre bölünmesi" denir.
Hücre bölünmesi tüm canlılarda görülür.
HÜCRE NEDEN BÖLÜNÜR?
Hücre yaşamı süresince giderek büyür. Bu büyüme sonrasında;
* Çekirdek hücreyi yönetmekte zorlanmaya başlar.
* Hücre zarı sitoplazmayı sarmakta zorlanır.
* Hücre bölünmesi; DNA kontrolünde gerçekleşir.
* Mitoz ve Mayoz Bölünme olmak üzere 2 çeşittir.
MİTOZ BÖLÜNME:
* Bir hücreden, benzer yapı ve özellikte 2 hücre oluşmasını sağlayan hücre bölünmesi, mitoz bölünmedir.
* Oluşan yavrular ana hücre ile aynı özelliktedirler. (Canlılarda çeşitlilik sağlanmaz.)
* Bir hücre birden fazla mitoz bölünme gerçekleşebilir.
* Mitoz sonucunda bir hücreden iki yeni hücre oluşur.
* Mitoz sonucu oluşan hücrelerin DNA yapısı değişmez.
* Mitoz sonucu oluşan hücrelerin kromozom sayısı değişmez.
* Mitoz bölünme yaralı bölgelerin iyileşmesi, yeni hücre oluşturulması yani büyüme olaylarında kullanılır.
* Mitoz bölünme tek hücreliler için büyüme ve gelişmeyi sağlar.
* Belirli bir olgunluğa ulaşan hücre bölünür.
* Vücut hücreleri mitoz geçirebilir.
* Mitoz sonucu oluşan hücrelerin büyüklükleri, organel sayıları farklı olabilir.
* Mitoz bölünme ; eşeysiz üremenin temelidir.
* Mitoz bölünme ;tek hücreli canlılarda üremeyi; çok hücreli canlılarda büyüme, gelişme, yaralı dokuların iyileşmesini, ölen hücrelerin yerine yenilerin oluşmasını ve üreme ana hücrelerinin oluşmasını sağlar.
MİTOZ BÖLÜNMENİN EVRELERİ: (İPMAT)
1.İNTERFAZ:
* DNA kendisini eşler.
* Kalıtsal madde miktarı iki katına çıkar.
* Sentrioller kendisini eşler.
2.PROFAZ:
* DNA kısalıp kalınlaşarak kromozomları oluşturur.
* Sentrioller iğ ipliklerini oluşturur.
* Çekirdek zarı erimeye başlar.
3.METAFAZ:
* Hücrenin ekvator düzlemine dizilir.
* Kromozomların en belirgin görüldüğü evredir.
4.ANAFAZ:
* Bu evrede kromozom parçaları hücrenin zıt kutuplarına çekilir.
* Böylece çekirdek bölünmesi tamamlanmış olur.
5.TELOFAZ:
* Sitoplazma bölünmesi başlar iki yavru hücre oluşur.
NOT: Hücre eğer hayvan hücresi ise hücre dıştan içe boğumlanarak, eğer bitki hücresi ise "ara lamel(ara plak)" oluşturularak yavru hücreler oluşur.
|
