|
1- Sıcaklık Artışı :
Sıcaklık arttıkça DNA`daki moleküllerin kinetik enerjileri de artar ve DNA`nın kendini eşlemesi sırasında hatalara yol açabilir ve mutasyona neden olabilir. (450C ve üstündeki sıcaklılar).
2- Radyasyon Etkisi :
Radyasyon yüksek enerjili ışınımlardır. (Bu ışınlar radyoaktif maddelerden veya güneşten gelir). X ışınları (röntgen ışınları), α ışınları, β ışınları, γ ışınları, mor ötesi ışınlar, ultraviole ışınlar, atom (nükleer) bombaları, nükleer silahlar radyasyon kaynaklarıdır. Radyasyon nedeniyle açığa çıkan yüksek enerji, DNA`nın kendini eşlemesi sırasında hatalara yol açabilir ve mutasyona neden olabilir. (DNA zincirine girmesi gereken nükleotitlerde yanlışlık olabilir veya nükleotitler başka moleküllerle çarpışarak kopabilir, yerleri değişebilir).
3- Kimyasal Maddeler ve İlaçlar :
Bazı uçucu kimyasal maddeler, cıva, alkol, uyuşturucu, DDT (böcek öldürücü), yakıcı, boğucu, zehirleyici gazlar genlerde değişmelere yol açabilir ve mutasyona neden olabilir. (Bu maddeler, nükleotitler hücre tarafından üretilirken nükleotitlerin üretiminde kullanılan proteinlere zarar verebilir). (HNO3 ile bazı antibiyotikler bile bakterilerde mutasyona neden olurlar).
4- Ortamın Asitlik ve Bazlık (pH) Derecesi :
Ortamın asitlik ve bazlık değerinin değişmesi moleküllerin kimyasal yapısını bozar, genlerde değişmelere yol açabilir ve mutasyona neden olabilir. (Ortamdaki H+ ve OH- iyonlarının oranlarının değişmesi enzimlerin üç boyutlu yapısını veya organik bazlardaki H ve OH bağlarını değiştirir. DNA sentezi sırasında yanlış organik baz eşlemesi olur ve DNA şifresi değişir).
5- Alkol, Sigara ve Uyuşturucu :
Alkol, sigara, uyuşturucu gibi maddeler genlerde değişmelere yol açabilir ve mutasyona neden olabilir. (Bu maddeler, nükleotitler hücre tarafından üretilirken nükleotitlerin üretiminde kullanılan proteinlere zarar verebilir).
6- Hava ve Su Kirliliği :
Hava ve su kirliliği genlerde değişmelere yol açabilir ve mutasyona neden olabilir. (Bu maddeler, nükleotitler hücre tarafından üretilirken nükleotitlerin üretiminde kullanılan proteinlere zarar verebilir).
7- Ateşli Hastalıklar :
Ateşli hastalıklar sonucu vücut sıcaklığı artar ve yüksek sıcaklık DNA`daki moleküllerin kinetik enerjisini arttırır. Sıcaklık arttıkça DNA`daki moleküllerin kinetik enerjileri de artar ve DNA`nın kendini eşlemesi sırasında hatalara yol açabilir ve mutasyona neden olabilir.
Hazırlayan:MURAT ÜSTÜNDAĞ
KAYSERİ MİTHATPAŞA İLKÖĞRETİM OKULU FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENİ
|
|
Bu konu 76653 kez okundu |
|
Bu konuyu Site Admini Ekledi |
