Organeller
Ribozom: Hücre içinde protein sentezi yapar. Zarsızdır.
• Karaciğer gibi protein sentezinin çokça yapıldığı hücrelerde ribozom sayısı normalden daha fazla olur.
Endoplâzmik Retikulum: Sitoplâzma içinde madde iletimini sağlayan kanallar sistemidir. Ayrıca bazı maddeleri depo eder.
Golgi Cisimciği (Aygıtı): Üst üste dizilmiş yassı keseler şeklindedir. Hücre içinde salgı üretimi ve madde paketlenmesinde görev alır.
• Tükürük, süt ve ter bezi gibi salgı maddelerinin üretildiği organlarda golgi aygıtı sayıca fazla olur.
Lizozom: Hücre içi sindiriminde görevlidir. Bakteriler, mavi-yeşil algler (su yosunu) ve alyuvarlar hariç bütün hücrelerde bulunur.
Koful: Hücre içinde atık madde, su ve besin depolayan kese şeklindeki yapılardır. Bitki hücrelerinde büyük, hayvan hücrelerinde ise küçüktür. Yaşlanmış hücrelerde kofullar büyük ve az olur.
Sentrozom: Yalnızca hayvan hücrelerinde vardır. Hücre bölünmesinde görev alır.
Mitokondri: Hücre içinde oksijenli solunum yapar. Hücreye gerekli enerjiyi sağlar. Çift katlı zarla çevrilidir.
• Karaciğer, kas ve sinir hücreleri, fazla miktarda enerji kullandığından çok sayıda mitokondri içerir.
Plâstitler: Plâstitler yalnızca bitki hücrelerinde bulunur.
Üç çeşit plâstit vardır; kloroplâst, kromoplâst ve lökoplâst.
Kloroplâstlar Bitkiye yeşil renk verir. Yapısındaki klorofil sayesinde, fotosentez yaparak besin ve oksijen üretir.
Kromoplâstlar Bitkilere sarı, turuncu ve kırmızı renkleri verir. Kök, çiçek, meyve ve tohum gibi yapılarda bulunur.
Lökoplâstlar Renksiz plâstitlerdir. Bitkilerin ışık görmeyen kök, yumru ve tohum gibi kısımlarında
bulunur. Patates yumrularında, tahılların tohumlarında, nişasta, yağ ve protein depolar.
Hücre Çekirdeği
Hücre çekirdeği, bakteri, alyuvar ve mavi yeşil algler hariç, bütün hayvan ve bitki hücrelerinde vardır.
Sitoplâzma içindeki en büyük yapıdır. Hücrenin çoğalma, büyüme, onarım ve canlılık olaylarını yönetir.
DNA Nedir?
Hücrenin kontrolü, büyüme ve gelişimi DNA tarafından yürütülür. DNA, organik baz, şeker ve fosfattan oluşmuş çift zincirli büyük bir moleküldür. Çekirdekli hücrelerde, DNA`lar çekirdekte, kloroplâstta ve mitokondrilerde bulunur.
SUNA GÜLÇEK
|
