Roket Nasıl Yapılır?

Bilim dünyasının harika çocukları olmaya ne dersiniz? Öyleyse, "B planı"nı uygulamaya başlıyoruz. Öncelikle şu konulardaki gerçekleri öğrenmelisiniz; atom parçalamak, uzay yolculuğu, koyun klonlamak ve zaman makinası yapmak...

İşte bu ay "Roket nasıl yapılır" ile başlıyoruz.



Neden Roket Yapıyoruz?


20 Temmuz 1969`da Neil Armstrong, kocaman uzay kıyafetinin içinde uzay modülünün merdivenlerinden aşağıya indi ve Ay yüzeyine ilk kez ayak bastı. Bu, insanoğlunun binlerce yıldır hayal ettiği bir şeydi. Armstrong`un söylediği sözler ise belki de söylenen en ünlü sözlerdi (herkes onun aslında "Bu, insan için küçük, fakat insanlık için dev bir adımdır" sanır. Çünkü "bir" kelimesi radyo iletimi sırasında kaybolmuştur.
Bu dev adım sonunda mümkün oldu; çünkü bizi Ay`a götürecek bir roketin nasıl yapılacağını artık biliyorduk. Bizi Dünya atmosferinin dışına taşıyacak ve uzayın öldürücü etkilerinden cesur astronotları koruyacak kadar güçlü roketlerin yapılması binlerce yıl almış ve dünyanın en ünlü bilim adamlarının çalışmalarıyla mümkün olmuştur.
1. Uzayda hava yoktur. Eğer uzay kıyafetinizde ya da roketinizde bir delik meydana gelirse göz bebekleriniz dışarı fırlayacaktır.
2. Uzay ya dondurucu, öldürücü derecede soğuk olur ya da öyle sıcak olur ki eğer korunmazsanız kızarırsınız.
3.




4. Uzayda yerçekimi yoktur. Bu da düzgün bir şekilde hareket etmenin zor olduğu anlamına gelmektedir. (Uzayda uzun bir süre geçirdikten sonra dünyaya dönen astronotlar dengelerini sağlamakta güçlük çekmektedirler.) Ağırlıksız olmak aynı zamanda vücudunuza da korkunç zararlar verir:
5. Aynı zamanda etrafta uçan asteroid (küçük gezegen), meteor (göktaşı) ve eski uydular vardı Tabii bir de öldürücü radyasyondan ve yanlış zamanda içine düşerseniz sizi yakmak için bekle Dünya atmosferinden de söz etmeye gerek yok herhalde.
Uzayda yolculuk yapmanın tüm tehlikeli tarafları bir yana Ay üzerinde hayatta kalmak da zordur. Roketi tüm yiyecekleri, yakıtı, kıyafetleri, gerekli teçhizatı v nefes almanız için yüksek miktarda havayı taşımak zorundadır.
1998 yılında Ay`da 300 milyon ton donmuş su bulununca bilimadamları buna çok sevindiler. Bu NASA`nın bir Ay üssü kurma hedefinin gelecekte gerçekleşme ihtimalini artırmaktaydı. Fakat eğer Ay`a gitmek istiyorsanız sizi oraya götürecek bir roket yapmanız gerekmektedir. Ayrıca ne tür bir işe kalkıştığınızı da bilmelisiniz. Bu yalnızca cesur olanların çıkabileceği bir yolculuk!
Bakın neler öğreneceksiniz:
• Kendi uzay kıyafetinizi nasıl yaparsınız Çalışan bir roket nasıl yapılır
• Ay`a yolculuk ederken yanınıza neler almalısınız.
Ay Uçuşuna Başlayın.
Yolculuğumuz 6 adımda tamamlanıyor.

ADIM 1
Ay`a yolculuk etmek için astronot eğitiminin gereklerini yerine getirmelisiniz. İlk Ay uçuşunuz için gereken özelliklerden hangilerine uyuyorsunuz?
Astronot Kontrol Listesi M.S 1968
• 40 yaşından küçük olmalısınız.
• 1.58 m`den uzun olmalısınız.
• Sağlığınız mükemmel olmalı.
• Mühendislik diplomanız olmalı
• 1500 saatten fazla uçuş yapmış olmalısınız. (tercihen yüksek hızlı bir jet)
• Bayan olmamalısınız(Yalnızca Ruslar uzaya kadın göndermişlerdir.)
Nasıl geçti? Eğer testten geçemediyseniz, üzülmeyin. Bu günlerde astronot olmak biraz kolay (bir pilot olmayı istemediğiniz sürece) yalnızca şu özelliklere sahip olmanız gerekmektedir.
Astronot Kontrol Listesi MS.2000
• 1.62-1.93 m boyları arasında olmak .
• Son derece formda olmak
• Mühendislik, fizik ya da matematik bölümlerinden diploma sahibi olmak
Eğer pilot olmak istiyorsanız bin saatten fazla jet uçağı uçurmuş olmalısınız. (Hava Kuvvetleri sizin uçaklarından birini bu kadar uzun bir süre ödünç almanızdan pek memnun olmayacaktır.) Yeterli değilse tüm astronotlar meteoroloji, yön bulma, denizcilik, astronomi, fizik ve bilgisayar konularında ek eğitim alırlar. (Şimdi anladınız mı niye öğretmeninizin sizi ödevleriniz konusunda sıkıştırdığını)... Eğer bunlar size zor gibi görünüyorsa vazgeçmeyin! Belki de bir astronot eğitim merkezini sizin dahi bir çocuk olduğunuza ve okul karnenizin bir derecelendirme belgesi olduğuna ikna edebilirsiniz...



Eğitiminizin ilk kısmı sıfır yerçekimi konusunda olacaktır. Bu Dünya üzerinde biraz zor ama yapılabilir. Özel bir uçak kavisli bir şekilde uçurulur ve içindekiler yaklaşık yarım dakika ağırlıksız olur ve havada yüzerler.
Aynı zamanda sualtı eğitimi de almalısınız; çünkü suyun altında daha fazla yüzme imkanı bulursunuz. (Eğer bunu kentinizdeki yüzme havuzunda denemek istiyorsanız bir uzay kıyafeti giymeyin komik duruma düşersiniz.)
Sıfır yerçekimi eğitimi aldıktan sonra sıra gereken malzemeleri edinmenize geldi.




ADIM 2





Eğer Ay yüzeyinde yürümek istiyorsanız bir uzay kıyafetiniz olmalı ve bunu da mağazalarda bulamazsınız. İşte kendi uzay kıyafetinizi yapmanız için gerekenler:
Bir roket bilimci olun ve Uzay Kıyafetinizin Neden Eklemleri Olması Gerektiğini Görün
Uzay kıyafetiniz hava ile şişirilmelidir; fakat bu sizin hareket etmenizi zorlaştırabilir. Bu nedenle uzay kıyafetinizin eklem yerleri olmalıdır. Bunu bir deneyle anlayabilirsiniz.

Gereken Malzemeler
• İki tane ince, uzun balon
• Biraz bant Ne Yapacaksınız?
1. Balonlardan bir tanesini iyice şişirin.
2. Diğer balonu da aynı şekilde şişirin; fakat bir ya da iki bandı balonun ortasına bağlayın ve balon sosis dizisi gibi görünsün.
3. Her bir balonu sanki bir şey almaya çalışan kollarmış gibi eğmeye çalışın.




4.
Neler Olur?
Eklem yerleri olan, olmayandan daha kolay esner ve bükülür.
Tabiat Ana`nın çağrısına cevap vermek
İşte bir problem. Ay üzerinde zıplıyor, geziniyorsunuz ve birden tuvalete gitmeniz gerekiyor. Ne yaparsınız?
a. Pantolonunuzu çıkarır ve arkasında saklanacak bir kaya bulursunuz.
b. Bacaklarınızı birleştirirsiniz ve uzay geminize dönünceye kadar sabredersiniz.
c. Altınıza yaparsınız.
Cevap C`dir. Ama tam olarak değil! Fakat Ay üzerindeyken pantolonunuzu çıkaramazsınız; donarsınız ve havanın tümü uzay kıyafetinizden dışarı çıkar! (İğrenç!) Bu nedenle uzay kıyafetinizi giymeden önce çocuk bezi takmalısınız! (Endişelenmeyin, Ay`a giden bütün astronotlar bunu giymekten nefret ederler.)
Uzayda ya da Ay`da giydiğiniz uzay kıyafetinizin yanı sıra iniş ve kalkış için bir başka kıyafete ihtiyacınız olacak. Bu kıyafet turuncu renkte olur; böylece eğer bir şeyler yanlış giderse acil yardım ekipleri tarafından görülebilirsiniz. Bu çok özel bir uzay kıyafetidir; çünkü bileklerinizi sıkar. Bu kıyafet olmazsa havalandığınızda ya da indiğinizde bayılırsınız. Hızınız, vücudunuzdaki kanın garip bir şekilde hareket etmesine neden olur. Bu kıyafet kanınızın çoğunun olması gerektiği yerde yani bilekleriniz şişmeden beyninize kan gidecek şekilde vücudunuzun üst kısmında kalmasını sağlar.
ADIM 3
Şimdi gereken teçhizatınız var. Artık tek ihtiyacınız olan bir roket. Şimdiye kadar bir Ay roketi yapmayı bilecek kadar bilgi edinmiş olmalısınız. Fakat arka bahçenizde bir roket yapmak için yeterince yer yoksa su ile çalışan bu roketi deterjan şişelerinden yapmayı deneyebilirsiniz.
Bir roket bilimci olun ve Kendi Su Yakıtlı Roketinizi Yapın

Gereken Malzemeler
• İki tane sıkılabilir deterjan şişesi
• Keskin bir makas
• Bir bisiklet pompası veya futbol toplarını şişirmekte kullanılan pompa ve ucu
• Bir şeye yaslanmış, kontrplak ya da kartondan yapılmış bir fırlatma rampası Ne Yapacaksınız?
1. Şişelerin ağızlıklarını çıkarın ve her şeyi yıkayıp kurumaya bırakın.
2. Şişenin alt ve üst kısımlarını kesin. Üst kısmı ağızlığıyla birlikte saklayın.
3. Şişenin geri kalan kısmını düz bir plastik yaprağı kalacak şekilde yanından kesin
4. Düz plastikten şekildeki gibi kesin.
5. Bu parçayı diğer şişeye resimdeki gibi takın.
6. Yüzgeçleri taktıktan sonra kesilen şişenin üst kısmını bir koni yapmak için diğer şişenin alt kısmına yapıştırın.
7. Şişenin yarısını su ile doldurun ve ağızlığı yerleştirin. Havalanmaya hazır oluncaya kadar kapağı ağızlığın üzerinde tutun.
8. Roketinizi ateşlemek için şişenin ağızlığından kapağı çıkarın ve pompa ucunu içeri itin, roketi ters çevirin ve fırlatma rampasının üzerine koyun. Pompayı ucun üzerine tutturun ve hızla pompalayın! Roketinizin hızla fırladığını göreceksiniz.
ADIM 4

Roket parçalarınızı yaptıktan sonra havalanma için her şeyi hazırlamalısınız. İşte havalanmanız için nelere ihtiyaç duyacağınızı gösteren faydalı bir liste:
Havalanma Kontrol Listesi
• Bir araç montaj binası. Burası, roketin ve kumanda modülünün (oturacağınız yer) üç Bölümünün Bir Araya Getirildiği Binadır. Gerçek bir Ay`a iniş için olanı, en büyük olanıdır; fakat siz arka bahçeyi kullanabilirsiniz.
• Tüm parçaları bir araya getirildiğinde roketin üzerinden havalanacağı bir kule. Bu kulenin içerisinde sizi ve diğer astronot arkadaşlarınızı 100 metre yukarıdaki modüle taşıyacak bir asansör olmalıdır.
• Isıya dayanıklı bir fırlatma rampası. Havalandığınızda roketten çıkan ısı öyle güçlüdür ki beş kilometre uzaktaki bir halıyı bile yakabilir. (Bu yüzden umarım BÜYÜK bir bahçeniz vardır!)
• Her bir roket kısmının içinde bulunan tanklara milyonlarca galon yakıtı pompalamak için bulabileceğiniz en büyük borular. Bunu yapmak için size yardım edecek bir çok insana da ihtiyaç duyacaksınız.
• Roketin doğru rotada ilerlemesini sağlamak için bilgisayarlar. Evdeki PC bilgisayarınız bunun için yeterli olacaktır; bunlar ilk Ay uçuşunda kullanılanlardan çok daha güçlüdür.
• İşler yolunda gitmezse kullanmak üzere, bir paraşüt takılı olan bir kaçış kapısı. Bu fırlatma kapısı herhangi bir tehlike anında sizi fırlatacak ve Dünya`ya güvenli bir şekilde döneceksiniz.
• Radyo dalgaları aracılığıyla arkadaşlarınızla sohbet edeceğiniz, nereye gittiğinizi görebilecekleri ve kalkış zamanınızı ondan geriye sayarak size söyleyecekleri yer olan bir kumanda merkezi!
Kumanda modülünü kurarken çok dikkatli olmalısınız; çünkü siz ve arkadaşlarınız orada iki haftadan fazla zaman geçireceksiniz. Bu nedenle mümkün olduğunca konforlu olmalı. Ne yazık ki bu modül, bir arabadan çok az daha büyük olabilir ve bunun içinde yemek yiyecek, yıkanacak, uyuyacak ve çalışacaksınız; üstelik yatak ya da kanepe olmadan. Dünyaya bir kızarmış bir biçimde dönmek istemiyorsanız kumanda modülünün etrafını ısıya dayanıklı bir kılıf ile kaplayın. Roketin Dünya`ya dönen tek parçası bu kısımdır ve atmosfere girdiğinde öyle ısınır ki beyaz bir topa benzer! Son olarak modüle bir paraşüt de eklemelisiniz böylece yere sert bir şekilde çakılmaktansa yavaşça ve yumuşak bir şekilde inersiniz.
Kumanda modülünü roketin tam üstüne koyun. Bunun altında bir servis modülü olmalıdır. Bu modül yakıt, su, oksijen ve sizi Ay`dan Dünya`ya geri getirecek gücü veren küçük bir roket taşır. Bu yüzden bu parçayı unutmayın!
Kumanda modülünün üst kısmı uzay modülüdür. Bu, roketin Ay yüzeyine inecek olan tek parçasıdır. Bunu alüminyumdan yapmalısınız; çünkü bu maden hafiftir. İki bölümden oluşur. Bunlardan birincisi daha sonra da Ay yüzeyinde kalan iniş bölümü ve daha sonra kumanda modülüne gidip eve dönmenizi sağlayan çıkış modülü. Bu modülün ayakları tıpkı bir arı kovanındaki gibi inişi yumuşatmak için bal peteğinden yapılmıştır. Tüm malzemeleri size güm diye çarpabilecek bir göktaşından korumak için bir başka alüminyum kılıf ile kaplayın!
Son olarak neden bir uzay arabası yapmıyoruz? Bu gerçekten hafif ve küçük olmalıdır. Böylece uzay modülü içinde taşıyabilirsiniz. Telden yapılmış tekerlekler taşlı ve tozlu Ay yüzeyinde kullanım için çok uygundur.
Yanınızda yön bulmak için gerekli donanımın olmasına ya da bir arkadaşınızın sizi uzayda yönlendirmesine ihtiyacınız vardır; çünkü Ay üzerindeki her şey birbirinin aynı gibi görünmektedir. Bu yüzden kolaylıkla kaybolabilirsiniz. Arabanızı çalıştırmak için güneş panellerine ihtiyacınız vardır. Bunları evlerin çatılarındaki güneş enerjisi panellerinde ya da güneşle çalışan hesap makinelerinde görebilirsiniz.
Yanınıza almak isteyebileceğiniz diğer şeyler de şunlardır:
• Orada olduğunuzu diğer insanların bilmesi için bir bayrak
• Bir video kamera
• Golf takımı ve topları; Ay üzerinde golf oynamak çok eğlenceli olabilir.
ADIM 5
Fırlatma anı yaşayacağınız en korkutucu olaylardan biri olabilir ve duyacağınız ses şimdiye kadar duyduğunuz en yüksek ses olacaktır. Bu yüzden umarım kulak tıkaçlarınızı unutmamışsınızdır. Fırlatma anında eriştiğiniz hız sizi öylesine hızlı iter ki yüzünüzü jöle gibi hissedersiniz ve yanaklarınız yalpalanır. (İyi ki daha sonra böyle kalmıyor.) Birkaç dakika sonra basınç azalır ve eğer kemerlerinizi açarsanız koltuğunuzdan havalanırsınız. Camdan dışarı bakın, uzaydasınız!
ADIM 6
Tebrikler! Roket Ay`a ulaştı! Şimdi biriniz Ay etrafındaki yörüngede kumanda modülünde kalacak; diğer iki kişi de uzay modülünü Ay yüzeyine indirecek.
En sonunda Ay`a ulaştığınızda manzaranın biraz kasvetli olduğunu göreceksiniz. Fakat yapacak çok eğlenceli şeyler var. Örneğin:
• Önemli konuşmalar yapmak,
• Tozlu zemine bayrağınızı dikmek (bayrağınızı bir tel yardımıyla açıp dalgalandırmaksınız, çünkü Ay `da rüzgar yoktur)
• Yükseklere zıplamak
• Hiç çaba göstermeden yüksek dağlara tırmanmak
• Ay arabanızı sürmek
• Örnekler toplamak; bazı ünlü Ay taşlarını toplamadan sakın eve dönmeyin!
ADIM 7
Eve gitme zamanı geldi! Dünya gezegenine gitmek üzere uzay yolculuğuna başlamadan önce uzay modülüne binip yörüngedeki arkadaşlarınıza katılma zamanı...
Şimdiye kadar her şey yolundaydı. Fakat şimdi Ay`a uçuşun en tehlikeli bölümlerinden biri olan Dünya atmosferine yeniden giriş var. Uzay kapsülünüz Dünya`nın atmosferine girer girmez yere doğru öyle büyük bir hızla düşer ki havanın sebep olduğu sürtünme, roketinizi akkor haline getirir. Çok şükür siz roketinizin etrafını ısıya dayanıklı bir kılıf ile kaplamayı unutmadınız, öyle değil mi?
Son olarak eğer yere doğru düşmeye devam ederseniz, düştüğünüzde dümdüz olursunuz, işte burada paraşüt imdadınıza yetişi1- (Paraşütünüzü almayı unutmadınız, öyle değil mi?) Uzay kapsülünüzün paraşütünü açmak, kurtarılacağınız yer olan denize yeterince yumuşak düşmeniz için sizi yavaşlatacaktır.
Artık Ay`a gitmek ve orada kalmak için bir roketi nasıl yapacağınızı biliyorsunuz. 1972 yılında Amerikalılar`dan sonra kimse Ay`a ayak basmadı; fakat yakında bu değişebilir. Birçok ülke yeni bir uluslararası uzay istasyonu üzerinde çalışıyor. Aynı zamanda bu ülkeler, bir tarafta dönen pervane kanatlar kullanarak Dünya`ya dönüşü yavaş olan yeniden kullanılabilir roketler geliştirmek için uğraşıyorlar. Eğer insanlar bir Ay üssü kurarlarsa Mars`a bir insanlı uçuş yapmak da planlananlar arasında. Ay`dan uzaya gidilirken kullanılacak yakıt Dünya`dan uzaya giderken kullanılandan daha az olur ve gidilecek mesafe de daha azdır.
Ay`da bir üs kurulacağı zamanlar da gelecek ve bu gerçekleştiğinde siz Ay`a gitmek için bir roket yapmayı, bir astronot yetiştirmeyi, oraya ulaştığınızda ne tür bir işe kalkıştığınızı ve başınıza neler geleceğim biliyor olacaksınız.

Kaynak: //www.egitim.com/