Ses kaynağından çıkan sesin yüksekliği, sesin frekansına, ses frekansı da ses kaynağı olarak kullanılan telin boyuna, kalınlığına (kesitine), gerginliğine ve cinsine bağlıdır.
1-) Telin Kalınlığı (Kesit Alanı) :
Kalınlıkları farklı, diğer özellikleri aynı olan iki telin frekansları, yükseklikleri ve incelikleri telin kalınlığı ile ters orantılıdır.
▪ İnce telin frekansı yani yüksekliği fazladır ve daha ince ses çıkartır.
▪ Kalın telin frekansı yani yüksekliği azdır ve daha kalın ses çıkartır.
▪ A telinin çıkardığı sesin frekansı yani yüksekliği yani inceliği fazladır.
▪ (Kalınlık arttıkça, teli titreştirmek için uygulanan kuvvet sayesinde teli oluşturan taneciklere aktarılan enerji daha fazla taneciğin titreşmesine neden olduğu için enerjinin yayılma hızı yani frekans azalır).
2-) Telin Uzunluğu :
Uzunlukları farklı, diğer özellikleri aynı olan iki telin frekansları, yükseklikleri ve incelikleri telin uzunluğu ile ters orantılıdır.
▪ Kısa telin frekansı yani yüksekliği fazladır ve daha ince ses çıkartır.
▪ Uzun telin frekansı yani yüksekliği azdır ve daha kalın ses çıkartır.
▪ A telinin çıkardığı sesin frekansı yani yüksekliği yani inceliği fazladır.
▪ (Uzunluk arttıkça, teli titreştirmek için uygulanan kuvvet sayesinde teli oluşturan taneciklere aktarılan enerji daha fazla taneciğin titreşmesine neden olduğu için enerjinin yayılma hızı yani frekans azalır).
3-) Telin Gerginliği :
Gerginlikleri farklı, diğer özellikleri aynı olan iki telin frekansları, yükseklikleri ve incelikleri telin gerginliği ile doğru orantılıdır.
▪ Gergin telin frekansı yani yüksekliği fazladır ve daha ince ses çıkartır.
▪ Az gergin telin frekansı yani yüksekliği azdır ve daha kalın ses çıkartır.
▪ A telinin çıkardığı sesin frekansı yani yüksekliği yani inceliği fazladır.
▪ (Gerginlik arttıkça, teli titreştirmek için uygulanan kuvvet sayesinde teli oluşturan taneciklere aktarılan enerji daha hızlı diğer taneciklere aktarılır ve daha fazla taneciğin titreşmesine neden olduğu için enerjinin yayılma hızı yani frekans artar).
4-) Telin Cinsi :
Cinsleri farklı, diğer özellikleri aynı olan iki telin frekansları, yükseklikleri ve incelikleri farklıdır.
▪ (Telin cinsi değiştiğinde taneciklerin arasındaki boşluk miktarı değişeceğinden, teli titreştirmek için uygulanan kuvvet sayesinde teli oluşturan taneciklere aktarılan enerji farklı hızlarda yayılır ve frekans farklı olur).
Hazırlayan: Murat ÜSTÜNDAĞ
Kayseri Mithatpaşa İlköğretim Okulu Fen ve Teknoloji Öğretmeni |
