Elektrik devrelerinde veya elektrikle çalışan araçlarda yüksek akım nedeniyle aşırı ısınma sonucu oluşacak tehlikelere karşı güvenlik açısından kullanılan devre elemanına sigorta denir.
Bir devreden gereğinden fazla elektrik akımı geçmesi sonucu açığa çıkan ısı enerjisi devrede kullanılan kabloların ve cihazların yalıtkan kaplamalarının erimesine ve yangınlara sebep olur. Bunun önlenmesi için sigortalar kullanılır.
a) Sigortaların Özellikleri :
1- Elektrik devrelerinde veya elektrikle çalışan araçlarda kullanılır.
2- Elektrik devrelerinin veya devrelerde kullanılan elektrikli araçların yüksek akım nedeniyle aşırı ısınması sonucu oluşacak tehlikelere karşı koruması için kullanılır.
3- Elektrik devrelerinden veya elektrikli araçlardan fazla akım geçtiğinde akımın kesilmesini sağlar.
4- Devreye seri olarak bağlanır.
5- Sigortalar taşıyabilecekleri en yüksek akım miktarına göre sınıflandırılırlar.
6- Sigortalar, kullanılacağı devreden geçen akım değerinden biraz yüksek değerde seçilmelidir.
7- Elektrik akımını iyi ileten fakat erime sıcaklığı düşük olan teller kullanılarak yapılır.
b) Uygun Sigortaların Kullanılması :
Sigortalar taşıyabilecekleri en yüksek akım miktarına göre sınıflandırılırlar. Sigortalar, kullanılacağı devreden geçen akım değerinden biraz yüksek değerde seçilir. Kullanılacağı devreden geçen akım değerinden düşük veya çok yüksek değerde sigortanın seçilmesi uygun değildir.
▪ Kullanılacağı devreden geçen akım değerinden düşük değere sahip sigortalarda, geçen akım nedeniyle sigorta devreyi keser ve devreden hiçbir zaman elektrik akımı geçmez ve elektrikli cihaz çalışmaz.
▪ Kullanılacağı devreden geçen akım değerinden çok yüksek değere sahip sigortalarda, geçen yüksek akım nedeniyle devrede oluşabilecek bir sorunda devredeki akım değeri sigortanınkine eşit olmadıktan sonra akım kesilmez. Bunun sonucunda devredeki elektrikli araçlar ve iletken teller aşırı ısınır ve yangın çıkar.
ÖRNEKLER :
1- Sigortalar, taşıyabilecekleri en yüksek akım miktarına göre sınıflandırılır.
▪ 13 A`lik sigorta en fazla 13 A`lik akımın geçmesine izin verir. Daha fazla akım geçtiğinde sigorta devreyi keser ve yüksek akımın oluşturacağı tehlikeler önlenmiş olur.
2- Elektrik devrelerinde ve elektrikli araçlarda kullanılacak sigortanın, devreden veya elektrikli araçtan geçen akıma uygun olması gerekir.
▪ 2 A`lik akım ile çalışan bir saç kurutma makinesi 1A`lik sigorta ile korunmaz. Saç kurutma makinesi çalıştırıldığında sigorta, üzerinden 1A`den fazla akım geçeceği için atar ve makine çalışmaz.
▪ 2 A`lik akım ile çalışan bir saç kurutma makinesi 13 A`lik sigorta ile korunmaz. Saç kurutma makinesi çalışırken oluşabilecek bir sorunda akım 13 A oluncaya kadar sigorta atmaz ve aşırı ısınma sonucu yangın çıkabilir.
▪ 2 A`lik akım ile çalışan bir saç kurutma makinesini korumak için 3 A`lik sigorta kullanmak uygundur.
|
