1.Elektriklenme nedir? Çağımızdan iki bin yıl kadar önce Thales bir kumaşa sürttüğü kehribarın yanındaki iplik parçalarını ve saman çöplerini kendisine çektiğini gözlemiştir.Kehribarın böyle bir özellik kazanmasına elektriklenme denir.
2.Elektriklenme çeşitleri nelerdir? Sürtünme ile elektriklenme, etki ile elektriklenme,dokunma ile elektriklenme olarak üçe ayrılır.
3.Sürtünme ile elektriklenme nedir? Plastik balonu yün kumaşa sürten bir öğrenci,elektriklenmiş balonla masa üzerindeki kağıt parçalarını çekebilir. Bu tarz elektriklenmeye sürtünme ile elektriklenme denir.
4.Dokunma ile elektriklenme nedir? Yüklü bir cisim nötr veya yüklü bir başka iletken cisme dokundurulduğunda aralarında yük alışverişi olur. Bu tür elektriklenmeye dokunma ile elektriklenme denir.
5.Etki ile elektriklenme nedir? Yüklü bir cisme bir başka iletken cisim yaklaştırıldığında aynı yükler birbirini iter zıt yükler birbirini çeker. Bu tür elektriklenmeye etki ile elektriklenme denir.
6.Sürtünme ile elektriklenmede cam ve cam gibi davranan cisimler ile ebonit çubuk ve ebonit çubuk gibi davranan cisimler hangi yükle yüklenir? Cam ve cam gibi davranan cisimler pozitif yüklü,ebonit çubuk ve ebonit çubuk gibi davranan cisimlerde negatif yüklü cisimlerdir.
7.Elektriklenmeye günlük hayattan hangi örnekler verilebilir? Kazağımızı çıkarırken çıtırtılar duyulması,meal bir cisme elimizi dokunduğumuzda kısa süreli bir acı hissetmemiz vb örnek verilebilir.
8.Nötr cisim nedir? Pozitif ve negatif yük sayıları eşit olan cisimlere nötr cisim denir.
9.Topraklama nedir? Yerküreyi çok büyük bir nötr cisim olarak düşünebiliriz. Elektriklenmiş cisimler toprakla temas ederlerse cisimle toprak arasında yük alışverişi olur. Yük alışverişinin gerçekleştiği bu olaya topraklama denir. Örneğin;pozitif yüklü bir cismi iletken ile yerküreye bağlarsak yani topraklarsak yerküredeki negatif yükler cisme aktarılarak onun nötr olmasını sağlar. Negatif yüklü bir cismi topraklarsak cisimdeki negatif yükler toprağa yani yerküreye akar. Ve cisim nötr hale gelir.
10.Şimşek nedir? Atmosferde rüzgarın etkisiyle sürüklenen bulutlar,hem havayla hem de birbiriyle temas ederler. Bunun sonucunda da elektriklenirler. Elektrik yüklü bulutlar birbirine yeterince yaklaşırsa birinden ötekine elektrik yükü boşalması olur. Bu olaya şimşek denir.
11.Yıldırım nedir? Elektrik yüklü bulutlar yerküreye yeterince yaklaşırsa buluttan yere ya da yerden buluta elektrik yükü boşalması olabilir. Bu olaya yıldırım denir.
12.Paratoner(Yıldırımsavar) nedir? Yıldırımdan korunmak için minare gibi yapılara paratoner denilen sivri uçlu metal çubuk takılır. Metal çubuğa bağlı iletken telin diğer ucu toprağa gömülür. Böylece bulut ile paratoner arasında karşılıklı olarak boşalan elektrik yükleri binaya ve çevreye zarar vermeden toprağa akar.
Hazırlayan: Göksel İris |