|
Hareket halindeki bir cisme hareketi ile zıt yönde etki eden kuvvete sürtünme kuvveti denir.
Sürtünme kuvveti; yüzey ile cisim arasında, cismin hareketini zorlaştıran veya engelleyen bir
kuvvettir.
DİKKAT!!!: Sürtünme kuvveti, cismin hareketi ile zıt yönde oluşur.
Sürtünme kuvveti;
*. Sürtünen cisimlerin cinsine bağlıdır.
*. Pürüzlü yüzeylerde daha büyüktür.
*. Cismin ağırlığına bağlıdır.
*. Cismin hızını azaltır.
*. Cisimlerin hareketine karşı koyan bir kuvvettir.
DİKKAT: Sürtünme temasa gerektiren bir kuvvettir.
Sürtünme kuvveti;
*. Hareketli cisimleri durdurmaya,
*. Duran cisimlerin ise hareketini engellemeye çalışır.
*. Cisimleri harekete geçirebilmek için sürtünme kuvvetine eşit ya da daha büyük kuvvet
uygulamak gerekir
HAVA DİRENCİ
Hava ortamında hareket eden cismin, hareketini zorlaştıran kuvvete hava direnci denir.
Hava direnci;
*. Temas kuvvetlerinden biridir.
*. Cisim yüzeyi ile, hava arasındaki sürtünme sonucunda meydana gelir.
*. Cismin hareket yönü ile ters yönde olduğu için hızını azaltır.
*. Cisim ne kadar hızlı hareket ederse hava direnci o kadar büyük olur.
ÖRNEKLER
1. Hava direnci; paraşütle atlayan birinin hızını azaltarak güvenli bir şekilde yere inmesini sağlar.
2. çok hızlı uçan jet uçakların kısa pistlere inerken, paraşüt açarak durmasını kolaylaştırır.
3. hava taşıtlarının hava ile temasını azaltmak için burun kısmı sivri olarak tasarlanır.
SU DİRENCİ
Su içerisinde hareket eden cismin hareketini zorlaştıran kuvvete su direnci denir.
Su direnci;
*. Temas kuvvetlerinden biridir.
*. Su içindeki cismin yüzeyi ile su arasındaki sürtünme sonucunda meydana gelir.
*. Cismin hareket yönü ile ters yönde olduğu için hızını azaltır.
*. Suyun yoğunluğu arttıkça su direnci artar.
SÜRTÜNME KUVVETİ GÜNLÜK YAŞANTIMIZI NASIL ETKİLER
*. Bir yere tutunmadan, güvenli bir şekilde ve kaymadan yürüyebilmemizi ayakkabı tabanımızla
yer arasındaki sürtünme kuvvetine borçluyuz.
*. Sürtünme kuvveti sayesinde cisimler bıraktığımız yerde kalır.
*. Otomobilinizin frenlerini sıktığınızda, fren pabuçları tekerleğin metal kısmına doğru çekilerek
bastırılır. Aralarındaki sürtünme artar ve otomobil durur.
SÜRTÜNME KUVVETİNİ AZALTAN VE ARTIRAN YÖNTEMLER
*. Makine parçalarının sürtünerek aşınmasını önlemek için yüzeyler arasında yağ kullanılır.
*. Bir çok ağır makinelerin hareketini kolaylaştırmak için altına tekerlek konarak, sürtünen
yüzeyler küçültülür. Bunun sonucunda sürtünme azalır.
*. Kışın karlı ve buzlu yollarda kaymadan hareket edebilmek için;
I. Ayakkabı ve botların tabanlarının girintili, çıkıntılı olması,
II. Taşıtlara çivili lastik ya da zincir takılması gerekir. Böylece yüzeyler arasındaki sürtünme
kuvveti artırılır.
*. Cisimlerin ağırlıklarının artırılması da sürtünme kuvvetini artırır.
UYARI ! ! !
***. Pürüzlü yüzeydeki sürtünme, düz yüzeydekinden fazladır.
***. Geniş yüzeydeki sürtünme, dar yüzeydekinden fazladır.
***. Ağır cisimle taban arasındaki sürtünme, hafif cisimle taban arasındaki sürtünmeden daha fazladır.
Hazırlayan:
Hüsniye GENÇ
5-D Sınıf Öğretmeni |
|
Bu konu 30750 kez okundu |
|
Bu konuyu Site Admini Ekledi |
