Toprak, Erozyon ve Su Kaynakları

TOPRAK=İçerisinde ve üzerinde canlıları barındıran ve canlıların yaşaması için gerekli besin kaynaklarının oluşması için mineral ve tuzlar (inorganik) bileşikler su ve hava barındıran yeryüzü örtüsüdür.
 
 TOPRAK NASIL OLUŞUR?
 DOĞAL OLAYLAR=Sıcak──soğuk, su─ fırtına sürüklenme çarpma sürtünme sonucu kayaların parçalanıp ufalmasında oluşan kum taneciklerine bitki ve hayvan
 Atıklarının karışmasıyla toprak oluşur.
 -Toprak içinde barındırdığı madde (kum, kil, taş, kireç) çeşidine göre adlandırılır.
 -Topraklar fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre adlandırılır.(tarıma bak)
 Killi; kumlu, kireçli ve humuslu olarak sınıflandırılırlar.
 KİLLİ=Verimsiz topraklardır, bataklık oluşturulur.
 KUMLU=Verimli havalandırılan, su tutmayan topraklardır.
 KİREÇLİ=Tahıllar için idealdir yapısında kireç bulunur.
 HUMUSLU=Verimli topraklardır içerisinde bitki ve hayvan artığı çoktur ne ekilirse yetişir.
 ALUVYAL TOPRAK=Yağmur sularının sürüklediği toprakların bir yerde toplamasıyla oluşurlar verimli topraklardır.
 EROZYON: Verimli toprağın akarsular,yağışlar ve rüzgarın etkisiyle sürüklenip başka yerlere taşınmasına denir.
 Erozyonun Nedenleri:
 1.)Toprağın yapısı.
 2.)Yağışlar.
 3.)İklim.
 4.)Bitki Örtüsü.
 5.)Bitkiye yapılan çeşitli etkiler sonucu erozyona uğrar.
 -İnsan Kaynaklı:
 1.)Ağaçların kesilmesi ve yakılması.
 2.)Yol ve inşaat yapma faaliyetleri.
 3.)Bitki örtüsünün değiştirilmesi.
 4.)Yanlış sulama veya toprak sürümü.
 -Erozyon,canlıların besin kaynağının yok olması ve toprak altında yaşayan canlıların yok olması demektir.
 -Kullandığımız defter,kereste,yediğimiz besinler,giyeceklerimizin temel maddesi topraktır.
 -Bu kadar önemli olan toprağı korumak hepimizin görevidir.
 Korumak için:
 -İnsanları bilinçlendirmeli ve duyarlı hale getirmeliyiz.
 -Ağaçlandırma(uygun bitki örtüsü)
 -Arazileri uygun sürmeli(eğimli araziler dikine) veya teraslandırma yapılmalı.
 -Rüzgarlı yerlerde,düzlüklerde hızı kesecek doğal (ağaçlandırma) ve yapay engeller yapılması.
 -Suyu tutacak,hızını azaltacak barajlar setler yapılması.
 
 YER ALTI VE YER ÜSTÜ SU KAYNAKLARI
 Dünyanın ¾`ü sularla kaplıdır.Su canlıların yaşaması için vazgeçilmez bir maddedir.
 Sular:
 1.)Yer Üstü Suları:Buzullar,okyanuslar,denizler,göller,dereler ve nehir sularından oluşur.
 2.)Yer Altı Suları:Kuyu suları,kaynak suları,artezyen suları,maden suları,ılıca suları (sıcak sular),jeotermal kaynak gibi.
 Kuyu:Yer altı sularını yeryüzüne çıkarmak için açılan derin çukurlara denir.
 Artezyen:Yer altı sularının kendiliğinden yer yüzüne çıkmasına fışkırtmasına artezyen denir.
 Maden Suyu:İçinde çeşitli maden ve mineralleri erimiş halde bulunan ve kendiliğinden yeryüzüne çıkan sulara denir.
 Kaynak Suyu:Yer altında olan ve içerisinde kireç bulunmayan sadece mineral içeren sulara denir.
 Ilıca Suları:Yer altından çıkan sıcak sulara ılıca suları denir.Ilıca suları sağlık amaçlı (romatizma ve çeşitli hastalık tedavisinde) kullanılır.Sıcak suların etrafında kurulan tesislere kaplıca denir.
 Jeotermal:Yer kabuğunun derinliklerinde birikmiş ışının oluşturduğu sıcak su,su buharı ve gazların tümüne denir.
 -Jeotermal suları ısınma,sağlık,seracılıkta ve elektrik üretiminde kullanılır.

Hazırlayan: Süreyya FİLAZİOĞLU