Çevremizdeki ışık kaynakları
Çevremizdeki cisimleri görebilmemiz için ışık gereklidir. Işık vererek çevresini aydınlatan bu cisimlere ışık kaynağı denir. Işık bir enerji türüdür. En büyük ışık kaynağı güneştir.
Sizce aşağıdakilerden hangileri ışık kaynağı olabilir?
|
|
|
|
|
Ateş böceği
|
Flüoresan lamba
|
Diş Macunu Kutusu
|
Işık kaynakları doğal ve yapay olmak üzere ikiye ayrılır.
Doğal ışık kaynakları
|
|
|
|
Ateş böceği
|
Yıldırım
|
|
|
|
|
Yıldızlar
|
Güneş
|
Kendiliğinden çevreye ışık veren ışık kaynaklarına doğal ışık kaynağı denir. En büyük doğal ışık kaynağı Güneştir.
Güneş, yıldızlar, Ateş böceği, şimşek, ışık yayan bazı balıklar örnek verilebilir.
Yapay ışık kaynakları
|
|
|
|
Mum ve kibrit
|
Tasarruflu ampul
|
|
|
|
|
Led lamba
|
El feneri
|
Çevremizi aydınlatmak için insanlar tarafından geliştirilmiş ışık kaynaklarına yapay ışık kaynağı denir. Genellikle geceleri güneş olmadığından çevremizi aydınlatmak için kullanılır. Dünyamızı Güneş kadar aydınlatamazlar. Bir süre sonra tükenebilirler.
Mum, LED ampuller, trafik ışıkları, flöresanlar,Odun , el feneri, gaz lambası, kibrit örnek verilebilir.
Doğal ışık kaynaklarından hangileri çevrelerine ışık ile beraber ısı yayar?
………………………………………………………………..
Her cisim ışık kaynağımıdır?
|
|
|
|
Bisiklet pedal reflektörü
|
Parlak yüzeye sahip düdüklü tencere
|
Yapay ve doğal ışık kaynakları kendi ışıklarını çevreye yayarlar. Bazı cisimler ise başka ışık kaynaklarından gelen ışığı yansıtır. Bu cisimlere aydınlatılmış ( Kendini aydınlatan ) cisim denir. Aydınlatılmış cisimlere Ay, fosfor, parlak yüzeyli metallerden yapılan cisimler, alüminyum folyo, ayna, trafik işaret levhaları, reflektörler örnek verilebilir.
Ay
Ay geceleri çevremizi aydınlatır. Bunu kendi ışık üreterek yapmaz. Güneş ışınlarının aya çarpan kısımları aydan dünyamıza yansır. Buda ayı ışık kaynağı gibi davranan bir cisim yapar. Fakat ışık kaynağı yapmaz.
Güneş etrafında dönen gezegenler
Aynı şekilde güneş etrafında dolanan tüm gezegen, uydu ve kuyruklu yıldızlar güneş ışığını bize yansıtarak parlak gözükürler.
Aynadan yansıyan ışık
Aynı şekilde güneş ışığı bir aynadan yansıyarak çevremizi aydınlatabilir. Işığı ayna üretmediği için ayna ışık kaynağı değildir.
Bilgi dağarcığı
Işık sadece aydınlatma için mi kullanılır?
Yapay ışıklarının birçoğu çevremizi aydınlatmak için kullanılır. Fakat bir kısmıda uyarı işaretleri için kullanılır. Otomobillerde bulunan dönüş sinyalleri döneceğimiz yönü diğer sürücü ve yayalara bildirir. Aynı şekilde Ambulans üzerindeki yanıp sönen ışıklar acil bir durum olduğunu ve yol vermemizi bize bildirmek için yapılmıştır. Enerjisi biten cep telefonu şarja taktığımızda bir süre sonra şarj ışığının kırmızıdan yeşile dönmesi pilinin dolduğunun göstergesidir.
Bilgi dağarcığı
Gökyüzündeki gezegenleri yıldızlardan nasıl ayırabiliriz?
Bulutsuz bir havada gökyüzüne baktığımızda bir çok parıltı görürüz. Bunlar yıldızlar, gezegenler ve diğer gök cisimleridir. Yıldızlar doğal ışık kaynağıdırlar. Işıkları kırpışır. Gezegenler ise yapay ışık kaynağıdır. Yaydıkları ışık kırpışmaz. Bu sayede gökyüzündeki yıldız ve gezegen ayrımını yaparız.
Bilgi dağarcığı
  
Trafik levhaları, yol çizgi ve işaretleri üzerine düşen ışığı bize yansıtır. Bu sayede kurallara uygun, güvenli bir sürüş sağlanabilir. Yol işçileri, polisler, sağlık personelleri, itfaiye erleri ve biz ışığın az olduğu alanlarda daha iyi fark edilebilmek için giysilerimizde reflektör çıkartmaları taşırız.
Bilgi dağarcığı
Ateş böcekleri nasıl ışık yayar?
Ateş böcekleri
Ateş böcekleri bahar ve yaz aylarında yanıp sönen ışıkları ile dikkat çeken bir böcek türüdür. Eşlerini bulmak ve düşmanlarına acımsı tatlarının olduğunu anlatmak amacı ile kısa aralıklar ile yanıp sönerler. Larva halindeki yavruları bile ışık saçabilir. Ateş böceği yavrularına yıldız kurdu denmektedir. Ateş böceklerinde ışık karnın son bölgesindeki ışık organında meydana gelen bazı olaylar sonucu ortaya çıkar. Bu ışık, ısı yaymaz ateş böceğine bir zarar vermez.
Çevremizde Işık yayan cisimleri bulalım.
Yapay ışık kaynakları
…………………………………………………………………………………………………
Doğal ışık kaynakları
……………………………………………………………………………………………..
Değerlendirme soruları
**Aşağıdaki tabloyu uygun şekilde doldurunuz.
|
Çevrenizdeki ışık kaynaklarını yazınız.
|
Çevrenizdeki doğal ışık kaynaklarını yazınız.
|
Çevrenizdeki yapay ışık kaynaklarını yazınız.
|
|
|
|
|
3. Sınıf öğrencisi Ayşe belirtilen saatlerde aşağıdaki durumlarda hangi tür ışık kaynağı ile aydınlanmaktadır?
|
saat
|
Durum
|
Doğal ışık kaynağı / Yapay ışık kaynağı
|
|
Saat: 08:30
|
Pencereden yüzüne vuran güneş ışığı ile uyandı.
|
|
|
Saat: 20.00
|
Akşam babası ile marketten dönerken ay ışığı yollarını aydınlattı.
|
|
|
Saat: 21.00
|
Evde kitap okumak için masa lambasını ayarladı.
|
|
**
Aşağıdaki ışık kaynaklarını ışık miktarına göre büyükten küçüğe doğru nasıl sıralayabiliriz?
Ateş böceği , Güneş, Şimşek, El feneri, Mum
**
Körebe oyununda ebe olan arkadaşımız bizi bulabilmek için çok çaba sarfeder. Ebeliği boyunca hangi organını kullanamamıştır?
a)Kulak
b)Göz
c)Deri
d)Burun
**
Doğru yanlış
(….) Kıyafetlerimizdeki ışık yansıtıcı reflektörler, bizim karanlıkta fark edilmemizi sağlar.
(….) Işık bir kaynak tarafından yayılır.
(….) Ay ışık kaynağı olmadığı halde bazı geceler yeryüzünü aydınlatır.
(….) Güneşe direk bakmak göz sağlığımıza çok büyük zararlar verir.
(….) Işık olmasa da çevremizdeki cisimleri görebiliriz.
Hazırlayan: Fatih Akyüz
|
