Işık
Işık kaynakları
Işık ve madde
Işığın yayılması
Işığın yansıması
Işık Kaynakları
Doğal ışık kaynakları: güneş, yıldızlar, ateş böceği.
Yapay ışık kaynakları: ateş, mum, gaz lâmbası, bütan gazı lâmbası, elektrik ampulü.
Işık Ve Madde
Işığı geçiren maddeler:
Cam, ince naylon, su, hava gibi maddeler ışığı geçirir. Işığı geçiren maddelere saydam maddeler denir.
Buzlu cam, yağlı kâğıt gibi maddeler yarı saydam maddelerdir.
Işığı geçirmeyen maddeler:
Mukavva, tahta, metal levha, derin su gibi maddeler ışığı geçirmez. Işığı geçirmeyen maddelere opak maddeler denir.
Işığın Maddeye Etkileri
Işık etki ettiği maddelerin rengini, tadını ve kokusunu değiştirir.
Elma, domates, biber gibi meyve ve sebzeler güneş ışığında kızarır.
Kumaş, halı vb. Solar.
Işığın Geçişine Madde Kalınlığının Etkisi
Saydam ve yarı saydam maddelerin kalınlığı arttıkça ışığı daha az geçirir, yeterince arttığında ışığı hiç geçirmez.
Işığın Yayılması
Işık, aynı ortamda doğru yolla yayılır.
Bir ışık kaynağından çıkan ve ışığın yolunu belirten doğrulara ışık ışınları denir.
Işık Ve Gölge
Bir ışık kaynağından çıkan ışığın, bir kısmının , ışığı geçirmeyen bir cisim tarafından engellenmesi sonucu gölge oluşur.Gölge, ışığın doğru yolla yayıldığını gösterir.
Ay Tutulması
Dünya ve ay, Güneş`in etrafında dolanırken bazen güneş, dünya ve ay aynı doğrultuda olur. Ay, Dünya`nın gölgesinde kalır ve görünmez. Buna ay tutulması denir.
Güneş Tutulması
Ay, güneş ile dünya arasına girdiğinde Ay`ın gölgesi Dünya`nın bir bölümünü kapatır. Dünya`nın o bölgesi Güneş`ten tam ışık alamaz. Bu olaya güneş tutulması denir.
Işığın Yansıması
Işığın bir yüzeye çarpıp geri dönmesine yansıma denir.
Işık kaynağı olmayan cisimlerin üzerine düşen ışık, yansıyıp gözümüze ulaşarak cismin görünmesini sağlar.
Işık kaynağını göremediğimiz halde, ışığı yansıtan cismi görürüz.
Dağınık ve Düzgün Yansıma
Işık, pürüzlü yüzeye çarparsa dağınık, düz yüzeye çarparsa düzgün yansır.
Gelen Işın,yansıyan Işın,normal
Işık kaynağından aynaya gelen ışığa gelen ışın, aynadan yansıyarak giden ışığa yansıyan ışın denir.
Gelen ışının aynaya değdiği noktada, ayna yüzeyine dik olarak çizilen doğru parçasına normal denir.
Yansımanın Yaşamımıza Olumlu Etkileri
Yansıma, cisimleri görmemizi sağlar. Otomobillerde bulunan aynadan, yansıma sonucu, arkadan gelen diğer araçları görebiliriz. Bunlar olumlu etkilerdir.
Yansımanın Yaşamımıza Olumsuz Etkileri
Ormanlara atılan cam ve parlak metal gibi maddeler ışığı yansıtarak kuru yaprakları tutuşturup yangına sebep olabilir.
Çok parlak yüzeylerden yansıyan ışınların gözleri yorması da olumsuz etkilerdir.
Düz Aynada Görüntü
Bir düz aynada, cismin aynaya olan uzaklığı ile görüntünün aynaya olan uzaklığı birbirine eşittir. Aynı zamanda cismin boyu, cismin görüntüsünün boyuna eşittir.
Düz aynaya yaklaşınca, görüntümüz de yaklaşır. Uzaklaşınca görüntümüz de uzaklaşır.
Çukur Aynada Görüntü
Görüntü büyük ve terstir.
Ekran üzerine düşürülebilen görüntülere gerçek görüntü denir.
Görüntünün aynaya olan uzaklığı cismin aynaya olan uzaklığından daha büyüktür.
Çukur Aynada Görüntünün Oluşması
Cisim merkezle odak arasında ise görüntü merkezden uzakta; Cisimden büyük, ters ve gerçek oluşur.
Çukur Aynada Görüntünün Oluşması
Cisim merkezden uzakta ise,görüntü merkez ile odak noktası arasında, cisimden küçük, ters ve gerçektir.
Çukur Aynada Görüntünün Oluşması
Cisim odakta ise görüntü oluşmaz.
Çukur Aynada Görüntünün Oluşması
Cisim ayna ile odak arasında ise görüntü cisimden büyük, düz ve gerçek değildir.
Tümsek Aynada Yansıma
Tümsek aynaya paralel olarak gelen ışınlar, birbirinden uzaklaşarak yansır.
Yansıyan ışınların uzantılarının aynanın arkasında kesiştiği nokta, tümsek aynanın odak noktasıdır.
Tümsek Aynada Görüntü
Cismin görüntüsü daima aynanın gerisinde ve düzdür. Cisim aynaya yaklaştıkça görüntü de aynaya yaklaşır ve büyür. Görüntünün boyu, cismin boyundan her zaman küçüktür. Görüntüler gerçek değildir.
Aynaların Kullanıldığı Yerler
Düz aynalar:
Evlerde, kuaför, terzi, ve giyim mağazalarında .
Çukur aynalar:
Otomobil farlarında, ışıldaklarda, teleskoplarda, diş hekimliğinde.
Tümsek aynalar:
Otomobil dikiz aynalarında, tıpta kulak, burun, boğaz boşluklarının incelenmesinde, teleskoplarda kullanılır.
Hazırlayan:BÜLENT DİLEKOĞLU İSTİKLAL İLKÖĞRETİM OKULU SAMSUN
|
