-
Kromozom sayısı mitozda değişmez, mayozda yarıya düşer,döllenmede iki katına çıkar.
MİTOZ
-
Bütün hücrelerde görülebilir.( sinir ve alyuvar hücreleri hariç)
-
Oluşan hücreler genetik olarak birbirinin aynısıdır.( büyüklük ve organel sayısı farklı olabilir)
-
Bir hücre arka arkaya defalarca mitoz geçirebilir.
-
Bir hücrelilerde çoğalmayı,çok hücrelilerde büyümeyi ve yaraların iyileşmesini sağlar.
-
Kromozom sayısı değişmez
-
Bir hücreden 2 hücre oluşur.Oluşan hücre sayısı 2n formülüyle bulunur. n bölünme sayısı.
Örnek: 3 mitoz geçiren bir hücreden 23 = 8 hücre oluşur
-
Mitoz bölünme çekirdek ve Sitoplazma bölünmesinden meydana gelir.Hücre bölünmeden önce DNA kendisini kopyalar.bölünme başladıktan sonra ilk önce sentrozomlar kutuplara doğru hareket etmeye ve iğ iplikçiklerini oluşturmaya başlar ,çekirdek zarı ve çekirdekçik kaybolur,kromozomlar belirginleşir.sonra kromozomlar hücrenin ortasına dizilirler.sonra iğ iplikçikleri kromozomları kutuplara ayırırlar.daha sonra tekrardan çekirdek zarı ve çekirdekçik oluşur,kromozomlar belirginliğini kaybeder,iğ iplikçikleri kaybolur.böylece çekirdek bölünmesi tamamlanır. Sitoplazma bölünmesi ise hayvan hücrelerinde boğumlanmayla bitki hücrelerinde ara lamel oluşumuyla gerçekleşir. Böylece birbirinin aynısı iki hücre oluşur.
-
Kanser kontrolsüz hücre bölünmesidir.
MAYOZ
-
Üreme ana hücrelerinde ve sadece 2n kromozomlu hücrelerde görülür.
-
Mayoz 1 de gerçekleşen gen alış-verişinden dolayı oluşan hücreler genetik olarak birbirinden farklıdır. Bu durum tür içi farklılıklara ( varyasyon) sebep olur.
-
Bir hücre sadece 1 kez mayoz geçirebilir.
-
Üreme hücrelerinin oluşmasını sağlar.( sperm,yumurta,polen,spor gibi)
-
Kromozom sayısı yarıya düşer.böylece türlerin kromozom sayıları sabitlenmiş olur nesilden nesile artmaz.
-
Bir hücreden 4 hücre oluşur
-
Mayoz 1 ve Mayoz 2 olarak 2 aşamada gerçekleşir.kromozom sayısı mayoz 1 de yarıya iner ve gen alışverişi ( crossing over ,parça değişimi) mayoz 1 de gerçekleşir.
-
Biri anneden diğeri babadan gelen benzer şekil ve özellikteki kromozomlara homolog kromozomlar denir.gen alışverişi bunlar arasında olur.
DNA ve GENETİK KOD
-
DNA çift zincirli sarmal yapıya sahiptir.
-
DNA nın yapı birimleri nükleotidlerdir. Dört çeşit nükleotid vardır( Adenin,Timin,Guanin ,Sitozin)
-
Nükleotidlerin yapısında organik baz,5 karbonlu şeker ve fosfat molekülleri bulunuz. Nükleotidler organik baza gör adlandırılır. Adenin bazı varsa adenin nükleotid gibi.
-
DNA çift zincirinde her zaman adenin karşısına timin,guanin karşısına sitozin nükleotid gelir.
-
Adeninle timin arasında ikili,guaninle sitozin arasında üçlü hidrojen bağı bulunur
-
DNA zinciri kendisini eşlerken nükleotidlerin arasında bulunan hidrojen bağları koparak fermuar gibi açılır ve serbest kalan uçlara uygun nükleotidler yerleşir. Böylece birbirinin kopyası iki DNA oluşur.bu kopyalama sırasında bir zincirde hata olursa düzeltilir fakat karşılıklı iki zincirin aynı yerinde hata olursa düzeltilemez.
-
Her nükletotidde bir fosfat ve bir şeker vardır.
-
Nükleotid-gen-DNA-kromozom
-
Kromozom sayısı canlının gelişmişliği ve türü hakkında bilgi vermez.
Örnek insan ve moli balığında 46,eğrelti otunda 500 kromozom vardır ancak insan daha gelişmiş bir canlıdır.
-
Biyoteknoloji mühendislik bilgisi ve teknolojinin biyoloji ve tıp alanında uygulanmasıdır. İnsülin hormonu,aşı,serum,deterjan , sirke,yoğurt vb üretiminde ve kirli suların arıtımında bakterilerden yararlanma,endoskopi,solunum,yapay kalp ,diyaliz gibi cihazların üretilmesi biyoteknoloji sayesindedir.
-
Genetik kopyalanan ilk canlı dolly isimli koyundur. Bir koyunun vücut hücresinin çekirdeği başka bir koyunun yumurta hücresinin çekirdeğinin yerine konmuş ve elde edilen zigot üçüncü bir koyunun rahmine yerleştirilerek dolly elde edilmiştir. Dolly vücut hücresi alınan koyunun genetik kopyasıdır.
|
