OMURGASIZ HAYVANLAR
• Çoğunluğu sularda ve nemli bölgelerde yaşarlar.
• Hayvanların en basit bireylerini içerirler. Karada yaşayanları deri ve trake solunumu yaparken sularda yaşayanları yüzey ve solungaç solunumu yaparlar. Altı gruba ayrılarak incelenirler.
1. Süngerler
• En ilkel hayvan grubudur.
• Sularda bir yere tutunarak yaşarlar.
• Vücutlarında doku ve organ farklılaşması yoktur.
• Sudaki besin parçacıklarıyla beslenirler.
• Yumurta oluşumu ve tomurcuklanma ile çoğalırlar.
2. Sölenterler
• Vücutlarında tam bir doku ve organ farklılaşması görülmez.
• Basit bir sindirim kanalı ve ağsı sinir yapılarını taşırlar.
• Sölenterlerin üç çeşidi bulunur. Bunlar deniz adası, mercan ve hidradır.
• Yumurta üretimi ve tomurcuklanma ile çoğalabilirler.
3. Solucanlar
• Doku ve organ farklılaşması görülen ilk hayvan grubudur.
• Kasları yardımıyla aktif hareket edebilirler.
• Yumurta ile çoğalırlar.
• Derileri ince ve nemli olup deri solunumu yaparlar.
• Üç farklı çeşidi bulunur.
• Yassı solucanlar : Vücutları ince uzun ve bölmelidir. Tenya ve planarya bu gruba girer. Tenya iç parazit olup baş, boyun ve yassı halkalardan oluşur. Ağız ve sindirim kanalı yoktur. İnsan ve bazı hayvanların vücudunda barınır. Büyüme ve çoğalması için 2 farklı canlının vücudunu kullanır. Büyümek için ara konak canlının, çoğalmak için son konak canlının vücudunu kullanır. Dört çeşit tenya insan yaşamını etkiler.Tenya yavrularına keseli kurt denir ve ara konağın kaslarında bulunur.Son konağın, ara konak olan canlıyı yemesiyle son konağın vücuduna bulaşır.
• Yuvarlak solucanlar : Vücutları yuvarlak, uzun ve bölmesizdir. Tamamı iç parazittir. İnsan ve hayvanların iç organ ve bağırsaklarında barınırlar. Genelde iyi temizlenmemiş ve pişirilmemiş yiyeceklerle insan vücuduna bulaşabilir. Bağırsak solucanı, trişin, kıl kurdu gibi.
• Halkalı solucanlar : Vücutları uzun ve bölmelidir. Bağımsız olarak yaşarlar. Toprak solucanı ve sülük bu gruba girer. Toprak solucanları toprakla birlikte aldığı organik besinleri yiyerek beslenir. Faaliyetleri sırasında toprağın havalanmasını, nemlenmesini, gübrelenmesini sağlar. Vücudun kopmasıyla rejenerasyon yapıp çoğalabilir.
4. Yumuşakçalar
• Su ve nemli topaklarda yaşarlar. Vücutları nemlidir.
• Karada yaşayanları deri suda yaşayan solungaç solunumu yapar.
• Vücutları çevresinde kavkıları bulunur.
• Ahtapot, midye, salyangoz, mürekkep balığı bu gruba girer.
5. Eklem Bacaklılar
En fazla türe sahip olan hayvan grubudur. Vücutları çevresinde kitin yapılı dış iskelet bulunur. Karada yaşayanları trake ve suda yaşayanları solungaç solunumu yapar. Dört çeşit alt grupta incelenir.
• Böcekler : Vücutları baş, göğüs ve karın kısımlarından oluşur. Yumurtayla çoğalırlar. Büyüme ve gelişmeleri sırasında başkalaşım geçirirler. Kelebek, Karınca, Arı, Çekirge, Karasinek gibi.
• Çok ayaklılar : Her vücut halkasından bir çift ayak çıkar. Kırkayak ve çiyan gibi.
• Örümcekler : Anten ve kanat taşımazlar. Akrep, bit, pire, kene, örümcek gibi.
• Kabuklular : Eklem bacaklıların suda yaşayan grubudur. Yengeç, istakoz, karides gibi.
6. Derisi dikenliler
• Vücut üzerinde dikensi sert çıkıntılar korunmayı sağlar.
• Tamamı sularda yaşar.
• Solungaçlarıyla solunum yaparlar.
• Deniz yıldızı, deniz kestanesi, deniz hıyarı gibi canlılar bu gruba girer.
|
