Maddenin Isı Etkisi ile Değişimi- Hal değişimi 2

Bazı etkenler buharlaşmayı hızlandırır.Bunlar;
* Sıcaklığın artması
* Yüzeyin büyümesi
* Basıncın azalması
* Havanın rüzgarlı olması
* Havanın kuru olması

Doğada Su Döngüsü

* Yeryüzündeki sular yerle gök arasında durmadan devam eden bir döngü içindedir. Bunun nedeni suyun halden hale geçmesidir.
* Güneşin etkisiyle buharlaşan sular gök yüzünde bulutları oluşturur. Bulutlar çok küçük su damlacıklarından oluşur.
* Soğuk bir hava tabakasına rastlayınca ısı kaybettikleri için bulutlardan yoğuşma çoğalır.
* Yoğuşmayla ağırlaşan su damlacıkları yer yüzüne doğru düşmeye başlar. Buna yağmur denir.
* Bazen soğuk hava tabakası buluttaki su damlacıklarını doldurur. Bu durum kar yağmasına neden olur.
* Dolu ise yağmur damlalarının daha soğuk bir hava tabakasına rastlayarak donması sonucu oluşur. Yeryüzüne yağışlarla tekrar dönen su yine Güneşin etkisiyle buharlaşarak gökyüzüne yükselir.
* Böylece yeryüzündeki su, dengesi sürekli olarak korunmuş olur.
* Gaz maddelerin ısı vererek Sıvı duruma geçmelerine Yoğunlaşma (yoğuşma) denir.
* Kışın odadaki havada bulunan su buharı soğuk cam yüzeyine çarpar ve yoğunlaşır.Bu durumda camda sulanmalar meydana gelir.
* Bulutlar; havadaki su buharının yoğunlaşması sonucu oluşurlar.
* Yoğunlaşan madde ısı verir…..(ÇOK ÖNEMLİ SAKIN UNUTMA)
* Yoğunlaşma olayı;
Suyun doğal döngüsünü
Soğutma devrelerinin çalışmasını
Suyun arıtılarak içme suyu olarak kullanılmasını sağlar..

3) Kaynama 

* Kaynama; buharlaşmanın hızlı halidir.Buharlaşma olayı sının yüzeyinde gerçekleşir.
* Kaynamakta olan bir sıvının ise her noktasında buharlaşma görülür.
* Her madde belli sıcaklıklarda kaynar.
* Örneğin su 100°C de, Hava -191°C de, Civa 357°C de kaynar..
* Basıncın artması kaynama hızını arttırır.
* Örneğin; düdüklü tencereler basınçlı olduğundan yemekler daha hızlı pişer.
* İstanbul`da hava basıncı Ankara`dan daha yüksek olduğundan; İstanbul`da sıvılar daha yüksek sıcaklıkta kaynar.
* Yabancı maddeler kaynama sıcaklığını arttırır.
* Saf su 100°C de kaynarken; kireçli,şekerli,tuzlu su daha yüksek derecelerde kaynar.
* Çorbanın kaynama sıcaklığı suyunkinden yüksektir.

4) Bozunma (Bozulma)

* Isı bazı maddelerin yapısında değişikliğe yol açar.
* Isı etkisiyle maddenin yapısında olan bu değişikliğe bozunma(Bozulma)denir.
* Örneğin; pişirilen yiyeceklerin yapısı değişir.Oda sıcaklığında bekletilen bazı yiyecekler kokuşur.
* Isıtılan şeker kömürleşerek bozunur.
* Odun kömürü odunun ısıtılması sonucunda oluşur.
* Kullandığımız kömür,petrol canlı yapılarının milyonlarca yılda bozunmasından oluşur.


NOT: Kaynama, Buharlaşma ve erime için maddenin ısı alması gerekir.
Yoğunlaşma olayında ise maddenin ısı vermesi gerekir…….(ÇOK ÖNEMLİ)

Hazırlayan: M.Alper DEMİR--Adnan Menderes İ.Ö.O. Sınıf Öğretmeni Köşk/AYDIN