Toriçelli Deneyi

• Toriçelli deneyi 00C sıcaklıkta kuru, nemsiz havada ve deniz seviyesinde (kenarında) yapılmıştır.
• Toriçelli deneyinde, uzunluğu yaklaşık 1 m (çapı 1 cm2) olan bir ucu açık cam boru cıva ile doldurulmuş, borunun ağzı kapatılarak ters çevrilip cıva çanağına daldırılmıştır. Cam borudaki cıva seviyesi bir miktar azalmış (cıva bir miktar cıva çanağına boşalmış), daha sonra denge sağlandığı için azalma durmuştur.
• Cam boruda denge sağlandığında cıva yüksekliği 76 cm olarak ölçülmüştür.
• Toriçelli deneyinde cam borudaki cıvanın tamamen boşalmamasının nedeni, cıvanın ağırlığı nedeniyle bulunduğu cam borunun tabanına uyguladığı basıncın açık hava basıncı ile dengelenmesidir. Açık hava, cıva çanağındaki cıvaya basınç uygular ve bu basınç Pascal prensibine göre cam borunun alt ucundaki cıvaya iletilir. (Atmosfer, kapalı kap olarak düşünüldüğü için ağzı açık olan cıva çanağındaki cıva basıncı her yöne aynen iletir).
• Açık hava basıncı, 76 cm yüksekliğindeki cıvanın uyguladığı basınca eşit olarak kabul edilir.

• P₀ → Açık Hava Basıncı
P_C → Cam Borudaki Cıva Basıncı
hcıva → Cam Borudaki Cıva Yüksekliği
dcıva → Cıvanın Öz Kütlesi
Pcıva → Cıvanın Öz Ağırlığı
g → Yer Çekim İvmesi

• hcıva = 76 cm = 0,76 m
dcıva = 13,6 gr/cm³ = 13600 kg/m³
Pcıva = 13,6 gr–f/cm³ = 0,0136 kg–f/m³
g = 980 dyn/gr = 9,8 N/kg
 

Hazırlayan:MURAT ÜSTÜNDAĞ
KAYSERİ MİTHATPAŞA İLKÖĞRETİM OKULU FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENİ